524
eieren, wel verre van hun geluk te bevorderen, integendeel spoedig
door naberouw gevolgd werden."
Zonder onbillijkheid kon toch bij noodzakelijke krijgsverrichtingen
of verplaatsingen de keuze niet altijd vallen op ongehuwde officieren."
„Dientengevolge werd de gehuwde subalterne officier niet zelden
gescheiden van zijn achterblijvend gezin. Zijn tractement, anders
wellicht voldoende tot onderhoud van hem en de zijnen, was dan ver
van toereikende om te voorzien in de behoefte eener dubbele huis
houding".
„Armoede voor het oogenblik en schulden met al hare kwellingen
in de toekomst, dit waren de gevolgen van zoodanigen staat van zaken
die niet zelden te weeg brachtdat in den echt vereenigde perso
nen met naberouw terugzagen op den gedanen stap."
„En al had ook geene scheiding plaatsdan nog zoo oordeelde
men was het tractement van den subalternen officier onvoldoende
om de meerdere uitgavenaan het huwelijk verbondengoed te
maken."
„Velen offerden daarom alles op aan de uiterlijke vertooning,
gevorderd door den stand, waartoe zij behoorden, terwijl het inner
lijke hunner huishouding niets anders vertoonde dan een akelig ta
fereel van harde ontberingen en ontzegging van alle geriefelijkheden."
„Anderen, minder bezorgd voor de toekomst, overschreden hun
vermogen en werden vroeg of laat gesteld op kortingen, hen bren
gende tot armoede, die hen niet zelden deed overgaan tot zoeken
van troostmiddelen, hen, en voor hun stand en voor de maatschappij,
doende verloren gaan. Dit alles werd dikwijls nog verhaast door
ziekten, kraambedden en andere toevallige omstandigheden, zoodat
niet zelden gehuwden, subalterne officieren, zich ongelukkig achtten
door de vruchten hunner echtvereeniging, niettegenstaande deze, bij
ruimer middelenzeer zeker zouden gestrekt hebben tot het nauwer
aanhalen van den huwelijksband en het vermeerderen van het geluk
der echtelieden."
Zoo oordeelde men in Inclië. En in Nederland? Weinige jaren
later, in 1826, werd van daar nopens het trouwen der Indische
officieren het volgende geschreven
„In het belang van de dienst kan het niet worden aangeprezen,
