66
opmerkingen te maken over de wijzewaarop die marscken geregeld
werden.
Hierboven wees ik reeds op bet nadeelige van ransels mede te
nemen. De soldaat moet zoo onbezwaard mogelijk zich in het gevecht
begeven om de kansen tegenover den vijand zooveel mogelijk gelijk
te maken. Meestal vingen de marschen op een goed uur aan; is
het eenigszins mogelijk, dan moet niet voor zes uur worden opge
marcheerd. De soldaat heeft dan den noodigen tijd tot ontbijten
daar hij bij vroeger vertrek allicht geen lust heeft eene in haast
toebereide en daardoor vaak minder goede soep te nuttigen. Een
zeer goede maatregel namen sommige korpskommandanten om, vóór
den afmarsch, den soldaat een stuk brood met boter en vleesch te
doen medenemen. De soldaat is als een kind; men moet in al zijne
behoeften voorzien. Vaak .gebeurde het, dat hij een geheelen dag
niets te eten hadalleen uit zorgeloosheid en onverschilligheidvan
daar de noodzakelijkheidhem zelfs tot het goede en aangename
voor hem te moeten dwingen. Als drank voldeed ook mij het best
koude theeen ware deze van betere kwaliteit geweestdan zoude
er nog meer navraag naar geweest zijn. Van de op expeditie mede
genomen thee waren niet alle hoeveelheden te drinken. Later wer
den aangevoerd eenige kisten gewone Java-thee als geschenk van den
Heer Holle. Deze thee was zóó geurig en voldeed zóó bij uitstek,
dat der Intendance gerust de raad kan gegeven worden, voortaan,
zoowel voor het garnizoen- als voor expeditiën, Java-thee aan te koo-
pen. Men is dan zeker van niet bedrogen te worden door Chineezen
die vaak misbruik maken van de groote nonchalance, waarmede maar
al te vaak de keuringen geschieden.
Het opmarcheeren der ambulances geschiedde meestal in goede
orde; de meeste kolonnekommandanten lieten de ambulances volgen
op den troep, waarbij zij ingedeeld wareneene enkele maal, den
12 Februari, werd de onvergeeflijke dwaasheid vertoond, van al de
ambulances, ik meen 4, bijeen te zamelen en zoo van haar korps af
te nemen. In het gevecht trachtte ik, mijne ambulance steeds eene
zooveel mogelijk beschutte plaats te doen innemen, dat in den regel
mislukte, daar de vijand vaak aan alle kanten te gelijk vuurde, en
onze troepen zóó dicht op don vijand stootten, dat, zoo de ambulance
