74
indienen van rapporten als totacd overbodig voorstelde en ze dan
ook bepaaldelijk niet verlangde te ontvangen. Dus van het groot
aantal kwartierzieken zich een denkbeeld te vormen, is niet moge
lijk Het aantal ziekendat in de hoofdambulance werd opgenomen,
komt natuurlijk in de opgemaakte statistiek voor, doch men zou
zich eene zeer verkeerde voorstelling maken van den ziektetoestand,
zoo men- dit cijfer als richtsnoer ter beoordeeling er van bezigde.
Het grootst aantal ziekenen daaronder zeer veel ernstigenmoesten
wij in onze ellendig voorziene veldambulances behouden; slechts een
gering gedeelte er van kon in de hoofdambulance worden opgenomen.
Herhaaldelijk kregen wij mondelinge en schriftelijke orderszoo min
mogelijk zieken op te zenden, ten einde overvulling te voorkomen.
In mijne veldambulance had ik steeds een 30 tal zware zieken in
verpleging, behalve een afwisselend groot aantal kwartierzieken, die
in het kwartier verpleegd werden. Al deze zieken, evenmin als die
van de andere bataillons, komen voor in de statistieke opgaven van
den Chef over de Geneeskundige dienst. Was er aldus feitelijk voor
het grootste aantal zieken geene gelegenheid tot verpleging en behan
deling in een hospitaal, daar men onze veldambulance met zijne pi-
nangstammen tot ligging, en zijne zandzakken tot fournituren, niet
als zoodanig aanmerken mag, even treurig was het gesteld met de
verstrekking van geneesmiddelen.
Apotheek. Met, dat men terstond na het debarkement de oprich
ting van eene veldapotheek kon vorderen, dat zou een al te krasse
eisch aan onze organisatie gesteld zijn; doch kan het te veel gevor
derd heeten als wij zeer spoedig na onze vestiging te Penajoeng de
veldapotheek hadden zien verrijzen? Wat is daar anders toenoodig
dan eene hutzooals wij ons allen bouwdenmet een paar stellingen
en eene toonbank? Welnu, den 21 December hadden wij ons reeds
gevestigd te Penajoengen eerst den 3 Februari werd de apotheek
geopend! Gedurende al dien tijd hadden wij ons met onze kisten
moeten behelpen, waarvan de aanvulling vaak met moeite gepaard
ging. De meest eenvoudige en hoogst noodige geneesmiddelen
zoo als bicarb, sodae, enz., waren niet voorhanden, tenzij de apo
theker het recept naar een der ziekenschepen zond en men er daar
