159
langs den grooten weg de lijn passeerde, waardoor de rook door den
2en waarnemer te laat gezien werd.
3e afstand.
Deze afstand, met den ketting gemeten, bedroeg 1645 M.
Alhoewel de verkregen resultaten over het algemeen vrij gunstig
te noemen zijn, verdient het opmerking, dat bijna alle waargenomen af
standen in vergelijking tot de gemeten te klein zijn, en dat, hoe
grooter de afstanden worden, hoe gunstiger ook de resultaten zijn.
Het ontstaan van die fout wordt toegeschreven aan de omstandig
heid, dat, nadat het sein tot het doen van een schot gegeven is,
de waarnemer in meer gespannen toestand wacht op het oogenblik
van het zien van den kruitdamp en dus meestal te laat den teleme
ter zijn loodrechten stand zal doen aannemen, als zulks het geval
is bij het afwachten van het geluid, wat eenige secunden later volgt,
alsdan overtuigd zijnde van het bestaan van het schot. Dat de
resultaten gunstiger zijn, naarmate de afstanden grooter worden, is
duidelijk, daar de tijdruimte tusschen het zien van den kruitdamp
en het hooren van het schot ook met de afstanden toenemen, en
men dus kalmer den telemeter behandelen kan.
Ongetwijfeld zullen bij meerdere oefening de resultaten nog aan
merkelijk gunstiger worden, en zal dat instrument met vrucht te bezi
gen zijn, niet alleen voor kustmeting, maar ook voor de meting van
groote rivierenwaar met lange slagen gewerkt kan worden. Op
grond hiervan werd voorgesteld, met de kustmeting van Deli speciaal
een paar opnemers te belastendie, ieder voorzien van een geweer en
telemeter, gezamenlijk werkende, elkander aldus kunnen controleeren.
Omtrent die kustlijnopmeting, waarvan de juistheid gedeeltelijk is
kunnen getoetst worden aan de meer binnen 's lands verrichte opneming
en aan eene rechtstreeksche kustmeting met den ketting over een af
stand van ruim 30 Java- palen, werd het ondervolgende gerapporteerd.
Yan af de monding der Tamiang-rivier tot aan die van de
Serdang-rivier bestaat de kust bijna over hare geheele lengte uit
le waarnemer.
2e waarnemer.
le schot 1650,
2° id. 16371
3e id. 1650,
le schot 16371,
2e id. 1650,
3° id. 1650,
