190
AANTËEKENINGEX.
(1) Die benaming werd toen in officieele stukken niet gevolgd. De titel was en
bleef tot 1867: Komrnandant van het leger in Ned.-Indië. Na de inwerkingtreding van
Indisch Staatsblad No 127 van 1866 [instelling van de departementen van algemeen
bestuur in Indië] Komrnandant van het leger en chef van het departement van Oorlog
in Ned.-Indië.
(2) Eene uitdrukking, welke tot ernstig nadenken had moeten leiden bij hem, die ze
ternederschreef. Sterker kon de blinde militaire gehoorzaamheid van den Legercomman
dant, ook aan een Gouverneur-Generaal, die geen militair is, niet worden uitgedrukt!
Eene gehoorzaamheid zonder reserve in eene permanente instructie!
(3) Indien de Gouverneur-Generaal is opperbevelhebber van het legeris de Leger
commandant de tweede militaire autoriteit in het leger. Heeft de steller der instructie
de gevolgen dezer bepaling goed kunnen nagaan? Hij, die het hoogste bevel voert,
draagt ook de hoogste verantwoordelijkheid. Zoo veel te meer, wanneer onvoor
waardelijke gehoorzaamheid van den tweede aan den eerste als beginsel geldt! Men
heeft dan ook uit de medegedeelde instructie kunnen zien, dat niet de Legercomman
dantop wien de taak rust van de verdediging onzer koloniën maar de Gouver
neur-Generaal feitelijk opperbevelhebber der troepen is.
(4) Bij de latere instructie van den Legercommandant zal dit artikel wel gewijzigd
zijn. Anders zou het in strijd zijn met het bestaande Regeeringsreglement, waarbij
het gezag van een Gouverneur-Generaal ad interim [b. v. den Yice-president van den
Raad van Indië] wordt gelijk gesteld met dat van den werkelijken Gouverneur-Ge
neraal. Is dat artikel niet gewijzigd in de latere instructie van den Legercomman
dant, dan kunnen conflicten zich voordoen.
(5) Ongelukkige redactie. De Militaire administratie, Artillerie en Genie hebben
hare eigene chefs. "Waarom maakt dit artikel den Legercommandant bovendien tot
Hoofdintendant en Directeur der Artillerie en Genie? Dan had hij, met het zelfde
motief, chef over de Geneeskundige dienst moeten zijn!
(6) Deze bepaling is nooit opgevolgd. Uit volstrekte noodzakelijkheid werd daar
van, stilzwijgend, in menig opzicht afgeweken. De Artillerie, Genie, Militaire admi
nistratie en Geneeskundige dienst werden gesteld onder zelfstandige, verantwoordelijke
chefs, die met het „Militair Departement" correspondeerden en daarvan bevelen ont
vingen, hetgeen een gezond beginsel was.
(7) Ongelukkige opvatting van den eiscli, waaraan eene instructie voor één, bepaald,
persoon moet voldoen. Indien men eene instructie voor den Legercommandant sa
menstelt, gaat het niet aan, daarin tevens te zeggen wat de Chef van den Generalen
staf doen en laten moetMaar behalve dat, volgt uit deze bepaling, dat niemand in
het leger zelfstandig is. De Legercommandant draagt, behalve zijne verantwoorde
lijkheid, ook nog die van andere chefs. En daarbij moet hij blind gehoorzaam zijn
aan den Gouverneur-Generaal, ook als deze geen militair is. Kan het slechter?
(8) In afwijking van deze bepaling, werd de Topographische dienst overgebracht bij
de Directie der Genie, waaronder zij tot 1 Januari 1874 behoord heeft.
(9) "Wederom is er in eene instructie voor den Legercommandant sprake van het-
