196
AANTEEKENINGEN.
(24) Deze alinea vorderde ernstig nadenken. Men had toch niet te doen met Ge
neraal Van den Bosch, maar met den Gouverneur-Generaalonverschillig of hij al
dan niet militair is. Wel heeft men ook den civielen Gouverneur-Generaal opperbevel
hebber van het leger gemaakt, maar aanvoerders van een leger -worden niet geimpro-
viseerd of voor vijf jaren hij regeeringsreglement gedecreteerd.
(25) "SVat kan er dan zoodoende van de macht van den Legercommandant overblij
ven? Dan is hij niet meer dan gewoon chef de bureau!
(26) Eene explicatie, die op (25) klopt en van beteekenis is.
(27) Waartoe zuinigheid al leiden kan! Wat in deze alinea staat is onzin.
(28) 'tïs merkwaardig, dat deze instructie, waarin de rechten en plichten van
den Legercommandant zoo slecht afgebakend zijn, nog eene kwart eeuw na de heer
schappij van Generaal Van den Bosch bestaan heeft! Ware zij, zoo als dat behoorde,
in het Staatsblad van Ned.-lndïè opgenomende critiek zoude wel gezorgd hebben,
dat ze eerder was verdwenen. Vergelijkingen waren dan. gemaakt met de toenmalige
instructie van den Britsch-Indischen legercommandant, die aan ieder soldaat van
Engeland bekend kan zijn; terwijl in het Ned.-Indische leger de oudste generaal na
den Legercommandant met die instructie volkomen onbekend is, en daarin geene ge
heimzinnigheden staan, die iedereen niet mag weten. Waarom heeft men dan deze
instructie en de daarop volgende steeds diep geheim gehouden? Was het om verge
lijkingen met de zoo veel betere Britsch-Indische instructie, en dus critiek op een
staatsstuk van zeer problematische deugdelijkheid onmogelijk te maken? Eene aan
gelegenheid van groot gewicht, b. v. de staat van oorlog en beleg, wordt in deze
instructie niet eens besproken!
De Commandant van het Leger, niet de Gouverneur-Generaalmoet den titel voeren
van opperbevelhebber van het leger (commander in chief). De Gouverneur-Generaal
heeft dien titel niet noodig, omdat alle oppergezag toch in hem berust als's Konmgs
vertegenwoordiger. Is hij geen militairdan is die titel in moeilijke omstandigheden
voor hem een bezwaar. Is hij militair, dan kan het gebeuren, dat hij jonger officier
is dan de Legercommandantzooals het geval was met de Generaals Be Koek en
Van den Bosch, toen deze Gouverneur-Generaal werd, waardoor gene als Legercom
mandant aftraddat toen en het kan later weder gebeuren niet in het belang van
den staat was. De Generaal-Majoor Michielsniet alleen een der kundigste bevel
hebbers, die het leger in deze gewesten mocht tellen, maar ook een der kundigste
civiele bestuurders, waarop Indië bogen kon, schreef in zijne „Memorie over de In
dische legerformatie" o. a.
„Het kan in het militair oogpunt wel iets bevreemdend voorkomen, dat niet aan
den kommandant der troepen in Sederlandsch-Imlimaar wel aan den Gouverneur-
Generaal de titel van Opperbevelhebber wordt toegekend; nog te meer, daar zulks
niet kan bijdragen tot de waardigheid, noch tot de attributen van laatstgenoemden
Imogen Landvoogd, die, den Vorst in deze gewesten vertegenwoordigende, steeds de
oppermagt en rang zoude behouden boven de opperbevelhebbers van land- cn zeemagt.
Edoch, wat meer gevoelig het militair gemoed moet kwetsen, is het lage standpunt,
