252
maal den ballistisclien slinger gebruikte om snelheden te meten van
projectielen van groot kaliber, terwijl de genoemde voorgangers dien
slechts aanwendden bij proefnemingen met klein geweer. Uit zijne
proeven met kogels van 1 pond gewicht, gehouden te Woolwich
gedurende de jaren 17751786 en uit die met kogels van 1', 3',
en 6' (avoir du poids) gedurende 1786— 1791, heeft Hutton belang
rijke proefondervindelijke wetten afgeleid, die tot grondslag gediend
hebben voor latere proeven met kogels van nog grooter kaliber,
wetten, die het verband uitdrukken tusschen den luchtweêrstand
en de snelheden van af de geringste tot de grootste waarde. Hij
heeft deze proeven, welke door groote zorg en nauwkeurigheid.uit
munten, uitgegeven in zijn „Tracts on mathematical and philosophi
cal subjects, etc." London1812. Zijne eerste proeven zijn in
het Fransch vertaald door Terquem (Paris, 1826). De eerste
Huttonsche proeven van het jaar 1775 komen ook voor in het
werk van Lombard'. „Les nouveaux principes de l'artillerie, de
Benjamin Robinstraduit par Eider de l'Allemand avec des notes",
(Dijon, 1783).
Uit zijne proeven trok Hutton de conclusie, dat de weerstand
sneller dan het vierkant van de snelheid toenam van af de zwakste
snelheden tot ongeveer 440 M. en dat zij ongeveer de wet van de
vierkanten der snelheden volgt van af 440 M. tot 600 M. Poncelet
heeft uit de proeven van Hutton de volgende waarden van k berekend
(zie „Introduction a la Mécanique", pag. 618).
De weerstand tegen een bolvormig projectielwaarvan d de mid
dellijn en v de snelheid iszal zijn
waarin v het specifiek gewicht van de lucht.
V
1 M.
3 M.
5 M.
10 M.
25 M.
50 M.
100 M.
200 M.
300 M.
400 M.
500 M.
600 M.
k
0,59
0,61
0,63
0,65
0,67
0,69
0,71
0,77
0,88
0,99
1,04
1,01
Lombard heeft ook uitgegeven: „Traité du mouvement des projectiles appliqué
au tir des bouches a feu, Dij on, an V, en „Tables du tir des canons et des obusiers,"
1787.
