269
als koppel werkendeop het projectiel trachtende figuuras hoe
langer hoe meer te doen' verwijderen van de raaklijn aan de haan, door
het zwaartepunt beschreven. Het is dus duidelijk, dat het weerstands
koppel niet constant mag beschouwd wordenhiermede is door
MayevsTci rekening gehouden. Uit de differentiaal- vergelijkingen
voor de beweging van het langwerpig projectiel, met behulp der
Eldersche formules opgesteld, wordt afgeleid, dat de hoeksnelheid
van het projectiel rondom de figuuras gedurende de geheele beweging
constant is, terwijl die figuuras eene periodieke beweging heeft ron
dom de raaklijn van de haan, beschreven door het zwaartepunt; en de
raaklijn gedurende de beweging steeds daalt. De richting van die
rotatiebewegiug der figuuras hangt af van de initiale rotatierichting
van het projectiel rondom de figuurasalsmede van de richting over
het weerstands-koppel. Gewoonlijk heeftbij getrokken vuurmonden,
de rotatie van het projectiel rondom de figuuras plaats van links
naar rechts, indien men zich verbeeldt, geplaatst te zijn in het
schietvlakmet het gelaat naar de monding gekeerdindien nu het
centrum van weêrstand achter het zwaartepunt lag, dan zou de figuuras
zich beginnen te bewegen rondom de raaklijn aan de haanvan
rechts naar links.
Niettegenstaande de rotatiebeweging van de figuuras rondom de
raaklijn aan de baan, zal de baan, door het zwaartepunt van het
projectiel beschreven, gelegen zijn in een verticaal vlak, indien de
resultante van den luchtweêrstand steeds in tegengestelden zin van
de raaklijn aan de baan gericht wasaangezien dit bij langwerpige
projectielen niet het geval is, daar die resultante met de figuuras
steeds een hoek vormtdie grooter is dan de hoekwelke de figuur
as met de raaklijn maakt, en daarbij die resultante steeds gelegen
is in het vlak, hetwelk door de figuuras en de raaklijn gaat, zoo
is het duidelijk, dat de baan, beschreven door het zwaartepunt,
steeds eene lijn van dubbele kromming is.
"VVordt de resultante van den luchtweêrstand in drie anderen ont
bonden: de èéne gericht in tegengestelden zin van de raaklijn, de
andere loodrecht op de raaklijn in het horizontale vlaken de derde
loodrecht op de raaklijn in het verticale vlak, dan zal de eerst
ontbondene de translatiebeweging van het projectiel doen vertragen;
