21
i schaafde gedeelte van Europa een algemeen streven wordt opgemerkt
van den arbeidenden of eigenlijken dienstbaren stand tot vrijma
king van de knellende banden, waaronder hij zoolang gezucht heeft;
een streven tot betere waardeering, tot betere belooning zijner on
misbare dienstenen ten slotte, dat een gevoel van eigenwaarde
zich ouder dien stand meer en rneer openbaart. Bewijzen zijn daar
van genoegzaam aan te halen; het gevoel van minderheid en stille
gehoorzaamheid neemt bij de lagere volksklasse met den dag af.
Zoo daaraan niet tijdig met billijkheid en rechtvaardigheid wordt te
gemoet gekomen, zal de maatschappij, die teekenen des tijds niet
willende opmerken, door schokken getroffen worden, die op ruwe
wijze het verloren evenwicht zullen trachten te herstellen. Engeland
heeft zijne werkstakingen, even als België en Jtranhrijkdat reeds de
meest geweldige catastrophes heeft doorstaan. Nederland sukkelt niet
alleen aan gebrek aan vrijwilligers voor het leger, maar in alle andere
standen worden luide klachten aangeheven over de toenemende
pretentiën en het voortdurend verminderende gehalte der dienstbaren.
Bij het vermeerderen van den algemeenen welvaart, van handel
en nijverheid, bleef die stand uitgeslotenkortzichtige grondbezitters
en werkgevers zagen niet in, dat handenarbeid ook in waarde moet
toenemen, wanneer het algemeen ruilmiddel, het edel metaal, in be
trekkelijke waarde achteruitgaat door aanhoudenden toevoer.
Het soldatenberoep is een der meest gewichtige en eervolle be
trekkingen van de arbeidende klassen. Zonder den soldaat zou de
maatschappij reeds lang aan de hevige uitbarstingen der hartstoch
ten van tallooze minder bevoorrechten zijn blootgesteld geweest.
Parijs heeft daarvan eene voorproef gegeven. Misschien volgen
Dumchland en Rusland. En het is juist de soldaat, dien men tot
dusverre het minst waardeert en het slechtst beloontde soldaat, die
waakt en belet, dat de bestaande orde van zaken omvergeworpen wordt.
De plichten, den soldaat in Indië opgelegd, zijn dubbel zoo zwaar
als in Nederland-, niet alleen heeft het leger in Indië dezelfde re
den van bestaan als in Europamaar het is ook nog een bezettings
leger, dat een aantal millioenen overheerschte onderdanen moet in
toom houden. Al mochten ook eenmaal alle Europeesche natiën de
staande legers afschaffen en alsdan het bewaren der inwendige rust
