501
lang zij daartoe gedwongen zijn. Dat zulks echter zelden met op
rechtheid vergezeld gaat en alleen een gevolg is hunner mindere macht,
kan daaruit weder blijken, dat de Soesoehoenan en de Sulthan zich
den toenmaligen verwarden toestand van Java trachtten ten nutte te
maken, door ontwerpen te smeden, welke de vernietiging van alle
Europeesch gezag op dit eiland ten doel had, bij welke gebeurtenis,
uithoofde van hare belangrijkheid, hier een oogenblik zal worden
stil gestaan.
De Sulthan, die, gelijk boven is gezegd, van het bestuur zijns
rijks had moeten afzien, doch dat weder had overweldigd, had nog
maar ten deele voldaan aan de verbintenissen, door hem bij het
tractaat van 10 Januari 1811 aangegaan, en nam allengs eene houding
aan, welke alle kenteekenen van vijandschap droeg en met recht
deed voorziendat hij zich weldra onafhankelijk zoude verklaren
en zich openlijk tegen het Europeesch gezag zoude verzettenzijne
handelingen toonden duidelijkdat hij alle ontzag voor het Europeesch
bestuur verzaakte, en zijne aloude eigendunkelijkheid geheel bot vierde;
in 't bijzonder mag daarvan als bewijs strekken de wreede behandeling,
zijn Eijksbestierder aangedaan.
De Hollanclsche Resident P. Engelhardonder wiens bestuur de
overweldiging van den troon door den ouden Sulthan had plaats ge
vonden, werd vervangen door den Engelschen Resident J. Crawfurd
hij had Djokdjakarta nog niet lang verlaten, toen de Sulthan den
Rijksbestierder geheel op eigen gezag in den kraton liet ombrengen
en in zijne plaats zijn oom Raden Toemenggoeng Sindo Negoroonder
den naam van Danoe Bedjosteldedie alzoo de derde Rijksbestierder
van Djokdjakarta was. De Resident Crawfurd wilde echter den
nieuwen Rijksbestierder niet erkennen, omdat zijn voorganger, die
vele diensten aan het Gouvernement had bewezen, zonder des Re
sidents voorkennis schandelijk was omgebracht. Eerst drie maanden
Er zijn, zoo als gebleken is, twee hooge ambtenaren van dezen tijd, die dezen
naam dragen. P. en N. Engelhard. De laatste, Oud Eerste Raad en Directeur-Ge
neraal van Ned.-lndië en Oud Gouverneur en Directeur van Java's Noord-Oostkust,
is de schrijver van het „Overzigt van den staat der Nederlandsche Oost Indische bezit
tingen onder het bestuur van den Gouverneur-Generaal Herman, Willem Daendels, ter
betere kennis en waardering van 's mans willekeurig en gewelddadig bewind." 1816,
