574 -
dalam en de behandeling van zaken, met betrekking tot personen
en goederen, niet verder inlaten dan voor zooveel en wanneer door
eenigen der bovengenoemde personen de belangen van den Vorst op
eene zichtbare wijze mochten worden verwaarloosd.
Al deze bepalingen hadden do duidelijke strekking, dat het Gou
vernement gedurende de minderjarigheid van den Sulthan, zoo al
niet aan het bestier een meer rechtstreeksch aandeel verlangde te
hebben, ten minste zich wenschte in te laten met het beheer van de
inkomsten des Sulthans en de verdere aangelegenheden van het rijk.
Indienin den geest van deze bepalingenop eene voorzichtige
wijze werd gebruik gemaakt van de macht, den Resident van
Djokjakarta, toegekenddan hadnaar onze meening, de Resident
indirect beheerscher van dat rijk en de stand van zakenof
schoon op den ouden voet geschoeid blijvende, zoodanig gewijzigd
kunnen worden, dat daarvan in vervolg van tijd voor het Neder-
landsch Gouvernement groote voordeelen zouden zijn te behalen ge
weest, terwijl door dien invloed van het Gouvernement en de aan
den Resident verleende macht, de hofgrooten en regenten nauwer
aan de belangen van het Gouvernement hadden kunnen verbonden
worden, en de partijschappen en verdeeldheden, welke ten alle tijde
eene Aziatische hofhouding kenmerken door gepaste middelen hadden
kunnen worden uit den weg geruimd.
A an een anderen kant gaven deze bepalingen ook aanleiding tot
hetgeen wat wij later hebben zien gebeuren. Zij konden alleen dan
voor het Gouvernement voordeel aanbrengen, wanneer de Reisdent
alle handelingen van den Rijksbestierder, aan wien zulk eene uitge
breide macht was toegekend, gadesloeg; wanneer de Resident zelf
een actief deel nam aan de behandeling van zaken, welke van des
Rijksbestierders competentie warenwanneer de Resident toezag, dat
niet alle voorname posten en bedieningen door des Rijkbestierders
gunstelingen werden vervuld, en de bevolking van sommige distric
ten niet verplicht werd, twee, drie en meer jaren hare pachtsommen
vooruit te betalen; wanneer door den Resident een einde werd ge
maakt aan de gewoonte van den Rijksbestierder en zijne satellieten,
om de landerijen van den Vorst niet aan twee of drie personen op
hetzelfde tijdstip te verhuren, waardoor zoodanige desa's of landen
