585
den zijn geweest, maar dat de Rijksbestierder die quaestie zonder
hunne voorkennis met den Resident had afgehandeld. Indien dit
voorgeven gegrond isheeft voorzeker het niet voldoen der verschul
digde pacht aan de Yorsten, waardoor velen hunner onderdanen
ruim anderhalf jaar van inkomsten verstoken zijn geweest, veel toe
gebracht tot het ontstane misnoegen.
Uit hetgeen wij hierboven hebben aangevoerd, kan dus worden
afgeleid, dat de in 1825 uitgebroken onlusten hoofdzakelijk zijn
uitgebroken
Eerstens door de aanwezigheid van een minderjarigen vorst, waar
door partijschappen ontstaan en daden gepleegd zijn, die het verband
van het bestuur uiteengerukt en de bevolking onderdrukt hebben.
Ten tweede door de plaats gehad hebbende verhuur der landerijen
waardoor een voornaam gedeelte der hoofden, Regenten en Prinsen,
gedurende verscheidene jaren van hunne inkomsten werden verstoken.
Ten derde door het bestaan eener drukkende belastingde gehate
tolpoortenwaardoor de bevolking in het algemeen gekneveld en tot
de diepste ellende en armoede gezonken is en alzoo de eerste gele
genheid de beste heeft aangegrepen om zich van hare onderdrukkers
te bevrijden.
Ten vierde door het niet voldoen der pacht voor de landen Dja-
harangha en Karang Kobar, hetgeen bij de Djokdjasche voogden
de natuurlijke veronderstelling heeft doen geboren worden, dat
wij deze evenals de vroeger ontnomen landenzonder daarvoor
eenige vergoeding te geven, verlangden te bezitten.
Eindelijk volgde uit dit alles, zoomede uit de wijze, waarop de zaken in
Djokdjakarta werden behandeldhet besluit, dat bij de Djokdjasche
grooten de gedachte is ontstaandat het Gouvernement zich van lie
verlede van het Djokdjasche rijk trachtte meester te maken.
Onder deze omstandigheden was er voorwaar weinig noodig om het
dweepzieke karakter van Dipo Negoro tot een uiterste te vervóeren
want zoovele andere oorzaken, die te gering zijnom bij de genoemde te
worden verhandeld, doch samen genomen een vrij belangrijken factor
Waarover sommige niet altijd juist ingelichte schrijvers, die er van den
oorlog op Java gevonden wordengewoonlijk reppen. Tusschen oorzaak en aanleiding
bestaat bovendien verschil. Het belang van het geheimzinnige batig-saldobestuur
