602
zich aan den blanken even goed als aan den bruinen wapenbroeder,
ook als ieder lijdt. En de Europeaan? Hij moge, vooral zonder eenige
opleiding en soms slechts tijdelijk als hulp hij dat personeel dienst doende,
vaak onhandig, onzindelijk en ruw wezen, in hem kan nog een medelijdend
hart kloppen voor den lijdenden lotgenoot. Maar de Chinees weer
hem; hij behoort in geen militair hospitaal te worden gevonden.
Tot eene goede organisatie van hospitalen vooral te velde
behoort eene goede organisatie van het daarbij ingedeelde bedienings
personeel. Niet het minst gevoelt men de behoefte daaraan op
hospitaalschepen en ziekentransportschepen. De dirigeerende officier
van Gezondheid op die schepen moet in zijne veel omvattende betrek
king, waarop eene zoo groote verantwoordelijkheid rust, in allen
deele- op dat personeel kunnen vertrouwen. Men moet eene expeditie
van dien omvang als de tweede Jtjehsche hebben bijgewoond om te
beseffen wat het zeggen wil, aan het hoofd van een ziekenschip geplaatst
te zijn en gedurende zes maanden op eene reede en in zoodanige
omgeving opgewekt te blijven. Twee van de drie toen aan het
hoofd dier vaartuigen staande officieren van Gezondheid der le klasse
wij bedoelen de Iieeren Tombrink en Dr Noorcleivier (van de
Marine) behooren niet meer tot de levenden. Al kreeg de wakkere
Tombrink voor zijne diensten, evenmin als andere militaire geneesheeren
van verdienste, zoo als de sedert ook overleden arts Vaneeen ander
openlijk bewijs van waardeering dan eene tevredenheidsbetuiging bij
dagorder van den Generaal Van Swieten aan de naar Java terugkeerende
troepenmacht, hunne pogingen om het lot van den gewonden en zieken
militair zoo dragelijk mogelijk te maken, blijven in de herinnering
van de levenden, die aan die expeditie hebben deelgenomen.
Wij spraken daar van ziekenschepen. Omtrent het nut daarvan
is men het niet eens, wanneer aan den wal reeds vaste ambulances
zijn opgericht. Over dat nut willen wij niet twisten. Toen de hoofd
ambulance te Kota-radja eenmaal gereed was, werd de evacuatiedienst
naar Padang en Java geregeld in werking gebracht, en kwamen de
ziekentransportschepen in dienst. Daarover hebben Monitor en de
officier van Gezondheid D1' Snethlage hunne beschouwingen geleverd.
Wat zij in het belang van het vervoer te water onzer zieke en gewonde
militairen hebben voorgesteld, moeten wij beamen. Ook op dat gebied
