67
digheden veranderen, de rentestandaard vermindert, de waarde vart
vaste goederen daalt, de deelneming afneemt? Hoe, wanneer de
personendoor den staat belast met het onderzoek der statuteneens
niet wetenschappelijk zijn of hunne wetenschap minder goed toepassen?
Ha telkens en weder telkens te hebben uitgeweid over dwang en
willekeur van de zijde der Regeering, en na op den voorgrond te
hebben gesteld, dat het beheer van het nieuwe fonds buiten hare
bemoeienis moet plaats hebben, wenscht David toch, dat zij hare
tusschenkomst zal verleenen tot het innen en uitbetalen der gelden,
even als dat op 't oogenblik bestaat. Aangezien de officieren rijks
ambtenaren zijnen aan dien maatregel geene kosten voor het rijk
verhonden zijn, meent hij, dat daartegen wel geen bezwaar zal be
staan. „Rijksambtenaren," ja, maar rijksambtenaren, die -ik bedoel
de geestverwanten van David vrij willen zijn van alle bemoeienis der
Regeering en die, hetgeen zij goedvinden haar juk te noemenwen-
schen af te schudden. YreemdPas meent men de Regeering noodig
te hebben, en zij die vrij willen zijn, zien er geen kwaad meer in,
dat diezelfde Regeering bijstand biedt, door dwang en willekeur.
Gesteld eens, de Regeering belast hare comptabele ambtenaren
algemeene ontvangersofficieren van administratie, enz. met de taak,
die David verlangt, dat zij ook ten behoeve van het nieuwe fonds
zal vervullenzal haar dan niet met het volste recht kunnen wor
den tegengeworpen „Eenige landsdienaren hebben goed gevonden
deel te nemen aan een fondsgeheel onafhankelijk van de Regeering.
Thans wil mendat wij die instelling met onzen arbeid en met onze
verantwoordelijkheid zullen te gemoet komen. Dat is niet billijk
de Regeering maakt misbruik van hare machtwanneer zij ons daar
toe noodzaakt." Of welde ambtenaren en officieren, boven bedoeld,
aanvaarden den arbeiddie hun wordt opgedragen. Zal dit dan niet
geschieden ten nadeele van andere bezighedenzoo dat, al is het ook
indirect, 's lands kas (lees de belastingschuldigen) de kosten zal
dragen? Behalve dat, zal hetgeen de Regeering laat verrichten ten
behoeve van het nieuwe fonds, zoodra dit eene geheel vrije instelling
is, niet het karakter dragen van begunstiging ten nadeele van andere
maatschappijen? 't Is de gewone geschiedenis. Klachten over dwang
en willekeur, zoodra men meent, de hulp der Regeering te kunnen
