158
niet alleen te gebruiken voor het opbergen van patronen, maar ze zelfs
daarvoor opzettelijk aan te makenis mij nooit duidelijk geweest. Waarom
worden hiervoor niet uitsluitend bestemd kisten, welke van elke gewilde groot
te zijn te vervaardigen, die, door ze inwendig met blik te beldeeden, uitwendig
te teeren of te verwen, veel minder doordringbaar voor de buitenlucht
kunnen worden gemaakt, die zich beter eigenen voor de inpakking dei-
vierkante pakjes patronen, minder spoedig herstelbaar, gemakkelijker te
openen en te sluiten en, wat kier het zwaarste mag wegenveel goedkooper
zullen zijn
J. L. Swaet,
le Luitenant der Artillerie.
Kartetsen tot 8"" Berg.
In de 12e aflevering van den vorigen jaargang van dit tijdschrift wordt
door den len Luitenant der Artillerie J. L. Swart eene verhandeling ge
leverd over de kartetsen en voornamelijk die tot 8™ Berg besproken en
beoordeeld. Daar de schrijver bij de lezers van dit tijdschriftdie minder
op de hoogte van deze quaestie zijn, misschien de meening ingang zou doen
vinden, dat door de betrokken autoriteiten in eene zoo belangrijke zaak
eene groote onverschilligheid zou zijn betoond, zoo hebben we ons verplicht
geacht, aan de redactie van dit tijdschrift eene kleine plaatsruimte te
verzoeken ten einde het verhandelde nader toe te lichten en, -waar noodig,
te weêrleggen.
De verschillende uitkomstenbij het schieten met kartetsen verkregen,
hoofdzakelijk wat betreft het niet verbrijzelen in den vuurmond, mogen
oogenschijnlijk vreemd zijn, doch bij eenig nadenken is daarvoor wel eene
oplossing te vinden.
De meerdere portee van het gebruikte buskruit, vuurmonden waaruit
reeds vele schoten zijn gedaan, en kartetsen die door vervoer veel geleden
hebben en waarvan de kogeltjes niet meer zoo vast zittenoefenen zonder
eenigen twijfel een gunstigen invloed uit op het uit elkaar slaan van
de kartetsen in den vuurmond, en het is zeer waarschijnlijk, dat in de
jaren 1873, 1877 en 1878toen bijna alle kartetsen bij de oefeningen in den
vuurmond verbrijzeld zijn, deze factoren hebben medegewerkt om die
uitkomsten te verkrijgen.
Verder moet ook wel in aanmerking worden genomen, dat practische
oefeningen geene proeven zijn, en het zeer wel mogelijk is, dat eenige
