807
gen. Tijdgenooten zullen bet kunnen getuigen, dat eene krachtdadige
optreding van het militair gezag bij het begin van het oproer in
Brussel den afval van België had kunnen voorkomen. Gemis aan
bepaalde voorschriften en onzekerheid omtrent hunne bevoegdheid
maakten de militaire bevelhebbers besluiteloos en deden de krachtige
helft van een schoon koningrijk voor Oranje-N'assau verloren gaan.
Wil men te eeniger tijd in Indië niet hetzelfde zien gebeuren, men
heffe de onzekerheid op, welke te dien aanzien bestaat en sedert
1854 reeds lang niet meer had mogen bestaan omtrent de wederzijd-
sche rechten der burgerlijke en militaire autoriteiten. Men bakene
ieders werkkring en bevoegdheid onder dergelijke omstandigheden
goed, d. i. bepaald af. Zoodoende zal men dan wel voor den vervolge
dien wedijver missen tusschen militaire en civiele bevelhebbers,
waarvan zoo vele gebeurtenissen in Indië kunnen getuigentoen
die autoriteiten, elk voor zich: de Resident aan het hoofd der pradjoe-
rits en de militaire bevelhebber aan het hoofd der troepen, de op
standelingen afbreuk zochten te doen; maar zulk een zelfstandig
handelen veroorzaakt meer schade dan voordeel, omdat de twee krachten,
(civiele en militairehoezeer tot één hoofddoel samenwerkende, te
veel verspreid en vaak tot onderscheidene (ook persoonlijke) bijoog
merken gebruikt worden.
I.
Omtrent den staat van oorlog en beleg bevat het Regeeringsregle-
ment in art. 43 de volgende bepaling
„In geval van oorlog of opstand, neemt de Gouverneur-Generaal de
maatregelen, die hij in het belang- van het Rijk en van Nederlandsch-Indië
noodzakelijk acht, ook de zoodanige waartoe anders 's Konings magtiging
vereischt wordt."
„Bepaaldelijk heeft hij alsdan de magt om Nederlandsch-Indiëgeheel
of gedeeltelijk, in staat van oorlog' of beleg te verklaren, wetten en be
palingen van dit reglement te schorsen en autoriteiten tijdelijk op te heffen."
„Be Gouverneur-Generaal kan in de bezittingen buiten Java en Madura
de burgerlijke of militaire gezaghebbers magtigen tot het nemen van voor-
loopige maatregelen van den bij dit artikel bedoelden aard,"
