wij een ander feit uit onze krijgsgeschiedenis, reeds vroeger dooi'
ons vermeld, de verovering van Djagaraga in 1849 op Bali. Bondjol
viel ten langen laatste door omtrekking. De Kraton viel, toen men
ten slotte tot de omtrékking overging. Djagaraga viel onmiddelijk
door omtrekking.
Omtrekking, het bezetten, ja zelfs dikwijls liet eenvoudig bedreigen
van 'svijands terugtochtsweg, is, naar onze meening, het eenige doel
treffende middel om Inlandsche versterkingen in den kortst mogelij
ken tijd te doen vallen; en alle operatiën tegen zulke versterkingen
moeten, naar onze meening, van het begin afin dien geest worden geleid.
Dat het na het nemen van de Mesigit onmogelijk was, onmiddelijk
tot de omtrekking van den Kraton over te gaan, tracht de Heer
Niclou te bewijzen, maar de door hem aangevoerde gronden zijn,
naar onze meening, evenmin voldoende. Hij grondt zijne bewering
voornamelijk op de weinige bekendheid met het terrein, een argument,
dat ook bij andere gelegenheden gebezigd wordt, maar waaraan, naar
onze meening, wel ecus al te groote waarde wordt gehecht.
Wij vragen, wat beteekent het eigenlijk, ook al heeft men bij eene
of andere operatie de meest nauwkeurige kaart van een Indisch terrein.
Worden de hinderpalen op dat terrein er iets minder om? Zijn
verreweg de meeste Indische terreinen in de vlakte niet tamelijk
eenvormig? Yindt men niet nagenoeg overal aaneengeschakelde kam
pongs, hier en daar gescheiden door grootere of kleinere sawahvlak
ten, meestal nat of drassig? Wegen vindt men nergens; voor troepen
weinig bruikbare voetpaden hier en daar. Het eindresultaat is
altijd en overal, dat men toch door dik en dun zich een doortocht
moet banen, trots kaarten en gidsen, welke laatsten ons meermalen,
om een oud Hollandsch spreekwoord te gebruiken, van den wal in
de sloot helpen.
V oor eene omtrekking van den Kraton waren, naar onze meening,
ook na het nemen van de Mesigitvoldoende gegevens, zonder dat
men juist wist, waar men bij die omtrekking nu juist kampongs of
waar men sawahs zou vinden. Dat men altijd zoo naar dien Kraton
zocht en die sterkte met alle geweld wilde zien, moet o. i. alleen
Bladz. 73 en volg-.
