454
overtuigen. Al die operatiën hadden steeds de toepassing van het
stelsel van Generaal Van Swieten op den achtergrond, maar nog altijd
ontbrak eon factor om het in practijk te kunnen brengen, de factor,
reeds herhaaldelijk door ons genoemd, de bij den vijand gevestigde
overtuiging van onze overmacht. Die overtuiging is eerst, en zelfs
nog niet ten volle, na de operatiën in 1878 en 1879 bij hem ontstaan,
omdat eerst toen een ander systeem is gehuldigd, maar zelfs toen
nog niet in alle consequentiën uitgevoerd. Want ook de operatiën
na de terugkomst van Pel in 1876 en 1877, die uitvloeisels waren
van het naar hem genoemde stelsel, hadden als einddoel alweder
de afwachtende houding, door Generaal Van Swieten aangeprezen.
Waartoe moesten die operatiën dienen? Ter verzekering van de
ingenomen stelling, die zelfs toen nog niet veilig was.
Wij hebben achting en eerbied voor den Generaal Pel, die onder
hoogst moeilijke omstandigheden optrad, maar we betreuren het ten
zeerste, dat hij zich niet heeft kunnen losmaken van het stelsel, hem
door zijn voorganger nagelaten. Hij voelde en begreep zeer spoedig,
dat het onhoudbaar was, zooals 't daar lag, en trachtte het te verbeteren,
doch miste den moed, er geheel mede te breken. Van daar die
halfheid, toen men eindelijk op zijne aanwijzingen in 1877 agressief
optrad, doch zijpaden betrad, waar men den hoofdweg had moeten
volgen.
De operatiën tegen de kuststaarjes hebben ons geen voet stap vooruit
gebracht, omdat men ook daar weder op eene valsche basis bouwde
de onderstelde verdeeldheid in het Atjehsche volk, vroeger door Gene
raal Van Sudeten als onbetwistbaar aangenomen, op grond van. ja
wat? Van berichten uit de Straits, waar de handel het meeste
belang had bij het voortduren van den oorlog en van spiounenbe-
riohteu, die natuurlijk geheel ingericht waren voor de ooren van
hem, die ze wilde aanhooren.
De tocht naar Samalangan werd alleen ondernomen, omdat men
zeker meende, te weten, dat de bevolking van dat land hoofd
zakelijk den strijd gaande hield en de bevolking van Groot-At.jeh
door bedreigingen wist mede te slepen.
De tocht naar Analaboe werd ondernomen, omdat men zich had laten
>vijs maken, dat daar een groot gedeelte van het volk ons genegen
