466
muur werd toegepastdiende liet alleen tot versnippering van troepen
en moest het voortdurend uitgebreid wordensleepte het ontzagge
lijke kosten na zich en was het toch onmachtig, het doordringen
van den vijand te belettenindien hij dit wilde, tenzij men er eene
soort aaneengeschakelde linie van maaktewaar het misschien toe
gekomen zou zijn, indien de gebeurtenissen van 1878 er niet geluk
kig een einde aan hadden .gemaakt.
Nog een groot nadeel was aan de oprichting dier bentinglmie
verbonden; slechts langzaam konden de operatiën worden voortgezet;
want het spreekt van zelf, dat de vechtende colonne, wanneer zij op
eene plaats geschikt voor de oprichting van zulk eene benting was
aangekomen, niet dadelijk voort kou rukken om het op den vijand
behaalde voordeel te vervolgen en hem een gevoeligen slag toe te
brengen. Hij had dus gelegenheid, kalm terug te trekken en zich op
nieuw te verzamelen, terwijl wij ons moesten vergenoegen, zijne bezittin
gen te verwoesten, waar wij hem zeiven niet aan het lijf konden komen.
Wij zijn het met de tegenstanders der verwoestingspolitiek eens,
dat de brandfakkel een nadeeligen invloed op den Atjehschen. oor
log heeft gehad, maar wat moet men onder de gegeven omstandig
heden doen om den vijand afbreuk te doen, dat toch in eiken oor
log op den voorgrond staat? Konden onze troepen snellermarchee-
ren en waren zij in staat, den vijand op den voet te volgen en hem
in het veld aan te grijpen en te slaan, dan gelooven wij niet, dat
een bevelhebber er aan denken zou, zijne kampongs in de asch te
leggen. Voorzekér zou dan de oorlog bloediger worden, maar ook
korter duren en bij den vijand minder haat en wraakzucht worden op
gewekt dan nu, nadat geheele familiën, van alles beroofd, het land
rondzwerven en niets beters kunnen doen dan den oorlog met ver
twijfeling voort te zetten.
Maar onze troepen kunnen nu eenmaal niet snel marcheeren, dank
zij de gebrekkige oefeningen iu vredestijd. Want gebrek aan oefe
ning is in onze oogen de hoofdoorzaak van ons over het algemeen
zéér langzaam ageeren. He moeilijkheden van het terrein kunnen
door goede oefening voor een groot gedeelte geneutraliseerd worden;
want ze bestaan voor den vijand evenzeer als voor ons, zij het ook
in mindere mate, omdat hij gewend is, van kindsbeen af, die ter-
