44
Hoe moeten zij al hunne krachten inspannen, hoe steeds op hun tellen
passen om practijk te krijgen, practijk te houden, waar concurrentie
bestaat. Een misgreep, eene onhandigheid tegenover patiënten van
naam, rang, invloed of fortuin en zij zijn vaak van hun standpunt
gevallen. Iioe vele misgrepen en onhandigheden kunnen de militaire
confraters doen niemand zal denken dat zij allen sieraden van hun
stand of zelfs onberispelijk zijn vóór dat zij daarvoor eene straf
Ontvangen, ja, zelfs vóór dat lijdende ondergeschikten (zóó sterk is
nog het gevoel van subordinatie!) zich over eene onverschillige en
van weinig zorg en toewijding getuigende behandeling hunnerzijds
bij de hoogere autoriteit durven te beklagen? Niemand zal ontken
nen, dat de Gouvernementeele werkgever, bij den particulieren ver
geleken, tegenover zijne loontrekkende arbeiders zeer humaan is.
Mag men nu bij het maken van vergelijkingen tusschen militaire en
civiele artsen en pharmaceuten vooreerst dezen factor over het hoofd
zien De Staat kan echter onmogelijk zoo streng handelen als de par
ticulier. Deze is een eenhoofdig, geene een veelhoofdig individu, dat
niet dezelfde eischen kan doen. Wat zou het geven, indien de Staat,
onder de tegenwoordige omstandigheden, de tractementen en pen
sioenen van de militaire artsen en pharmaceuten verbeterende en de
ze in verband brengende met de door hen genoten wetenschappelijke
opleiding, niet tevens trachtte, zoodanige waarborgen te hebben, dat
Hij van die opleiding niet nu, maar ook later nog de vruchten kon-
de plukken? Tusschen de waarborg, dat de arts of pharmaceut, die
zijn plicht verzaakt of zich in het leger onmogelijk heeft gemaakt,
eenvoudig kan worden ontslagen uit 's lands dienst of ontijdig ge
pensioneerd, en den eisch, dat hij op de hoogte van zijn tijd blijft, is
eene wijde kloof. Werken en werken. de speling is nog al groot.
En het gros der arbeiders in den staatstuin werkt ook niet uit lief
de of toewijding, maar moet door den zweep van den bastiaan, in
den vorm van een of ander stimulans, waardoor het eigenbe
lang (ijdelheid, eerzucht of zorgen) geheel of gedeeltelijk kan bevre
digd worden, tot iverlcen worden aangezet. Het zijn dus, in andere
gedaante, dezelfde verschijnselen, die bij de particuliere arbeiders
worden waargenomenStruggle for life. II faut que je vive. Een
onbezorgd bestaan, Een rustige en onbekommerde oude dag. Met
