vaakzoo als de ondervinding geleerd heeftbeslissingen zien nemen
strijdig met militaire begrippen of belangenwaarvan de gevolgen
niet alleen hoogst nadeelig kunnen worden, maar waardoor de Gou
verneur-Generaal bovendien de verantwoordelijkheid op zich laadt,
welke anders bij den Legercommandant zoude berusten.
Een Gouverneur-Generaalwien het niet te doen isgedurende
zijne vijfjarige regeering den een of anderen coup cl'essai te wagen,
zal het daarom in zijn welbegrepen belang achten, wanneer de po
sitie van den Legercommandant op zuiver militair terrein ongeschonden
blijft. Met andere woordenandere personen moeten uitgesloten
blijven van de bemoeienis met militaire aangelegenheden, waarover
de Opperbevelhebber der Landmacht alleen in het hoogste ressort
te oordeelen en te beslissen heeft. Wanneer er van een zuiver militair
terrein sprake iszou het natuurlijk kleingeestig zijndaartoe ook
de administratieve aangelegenheden te rekenen, die het Departement
van Oorlog met de andere departementen van algemeen bestuur gemeen
heeft.
Volgt men het hier boven genoemde beginsel op, dan zal de ver
houding tusschen beide hooge staatsdienaren zuiverder zijn. Er zal
aangenamer en gemakkelijker gewerkt worden. De verantwoordelijk
heid van den Gouverneur-GeneraalOpperbevelhebberzal meer op
den Legercommandant overgaannaarmate de Opperlandvoogd moet
worden geachtminder met militaire aangelegenheden bekend te zijn.
De verhouding tusschen beide autoriteiten is na 1816 vaak zeer
onaangenaam, meer dan eens zelfs zeer gespannen geweest. De ge
schiedenis, zoo als die uit de mémoires en brieven der handelende
personen gemaakt is, heeft ons dat geleerd, voor zooveel betreft het
bestuur van de Gouverneurs-Generaal Du BusVan den BoscliBaud
Sloet van den Beele, Loudon en Van Lansb'erge. Onder het bestuur
van dezen Gouverneur-Generaal, schrijft de Generaal Van Sivieten,
was de positie van den Legercommandant zóó gedaalddat hij slechts de
leverancier van troepen en materieel voor Atjeh was geworden
zonder meer! Was dat de werkelijkheid?
Zeker is hetdat wanneer men zich de attributen van den Leger
commandant onder de heerschappij van het tegenwoordige Regeerings-
reglement vergeleken bij die onder de heerschappij van den burger-
