145
leger stellen. Aan liet hoofd dei' regeering blijvende, heeft hij reeds
al zijne geestkracht noodig om aan de landsverdediging de vereischte
impulsie te geven. Maar er is meer. De oorlogstoestand, die bo
vendien reeds eene gedeeltelijke desorganisatie van het civiel bestuur
na zich sleept, vordert meer dan anders de aanwezigheid van den
Gouverneur-Generaal in het kabinet, d. i. aan het hoofd der regee
ring, en niet te velded. i. aan het hoofd van het legerom het
fiat executio der vonnissen en het recht van gratie over te dragen
aan den Vice-president van den Raad van Indiëdat, zoo als ons
is medegedeeld, ware gebeurd, indien de Gouverneur-Generaal Van
den Bosch zich, bij de verdediging van Java tegen een buitenland-
schen vijand, aan het hoofd van het leger had gesteld.
Door een Gouverneur-Generaal aan het hoofd van het leger te
velde te willen zien, ontstaat het gevaar voor verwarring of werke
loosheid in de verschillende onderdeelen der regeering. Soms zouden
de gewichtigste en ook op de landsverdediging van grooten invloed
zijnde quaestiën geruimen tijd op beslissing, afdoening, moeten wach
ten. Het regeeren zoude telkens gestremd worden.
Zeker mag men ook thans nog bewerendat de Gouverneur-
Generaal eenige zijner bevoegdheden tijdelijk aan een ander, b. v.
den Vice-president van den Raad van Indiëkan overdragen; maar
zoodanige overdracht kan toch zonder gevaar voor de toekomst
slechts betrekking hebben op het gewoon, dagelijksch beleid van
zaken Bijzondere handelingen van klem en groote verantwoordelijk
heid kunnen niet aan een ander worden overgelatenzoo lang de
Gouverneur-Generaal nog aanwezig is.
Geeft men zich daarbij behoorlijk rekenschap van hetgeen in tijden
van spanning behoort te worden gedaan om de Inlandsche bevolking
en hare hoofden in rust en gehoorzaamheid te houden, den afval
van vorsten te verhoeden; eene goede reserve voor de landsverdediging
te organiseeren d. i. de geleden verliezen aan officieren en manschap
pen aan te vullenvoor voldoende remontenmunitiën en vivres te
zorgenop een goed stelsel van magazijnenbehoorlijke verpleging
van zieken en gewonden en voldoende transportmiddelen in de
richting van de operatielijnen te letten, ten einde het strijdende leger
tot eene voortdurende werkzaamheid in staat te stellen de inkomsten
10
