146
van het Gouvernement nog zoo geregeld mogelijk in 's lands kassen
te doen vloeiente zorgendat er geen gebrek aan geldde ziel
der verdediging, komt en daarvan steeds eene voldoende hoeveelheid
circuleerend medium aanwezig isen het verband te bewaren tusschen
de verschillende deelen van de regeeringdan eerst wordt het dui
delijk, dat al de geestkracht van een bekwamen Gouverneur-Generaal
vereischt wordt om die veel omvattende taak naar behooren te vervullen
en hij haar bezwaarlijk aan een anderen ambtenaar, hoe bekwaam
overigens, kan overdragen. Men herinnere zich deu tegenstand,
dien het voornemen van Napoléon III in Frankrijk ondervond, toen
hij zich gedurende den Kfim-oorlog naar het terrein der krijgsoperatiën
van het Fransche leger wilde begeven. In 1859 was hij werkelijk
bij het leger te velde in Italiëof men hem echter daar gaarne zag,
die meer de man van het kabinet dan een veldheer wasbetwijfelen
wij. Men herinnere zich de noodlottige gebeurtenis bij Seclan in
den oorlog van 1870 1871 en leze eens na hetgeen geschreven is
over de slechte gevolgenwelke de aanwezigheid van den Keizer bij
het leger te velde had. Wel is waar zag men ook den Pruisischen
Koning bij het leger te velde, doch daar Von Bismarck en Von
Moltk.e zich in zijne omgeving bevonden en hij zelf militair is
schaadde dat niet. 't Is waar, Napoléon I, die staatsman en
veldheer beiden en bij uitnemendheid wasvoerde zijne legers
zelf aan; maar men vergete niet, dat de organisatie van het
toenmalig Fransche staatsbestuur de langdurige afwezigheid van
den souverein gedoogde. Of zoo iets in Ihdië met den Gouverneur-
Generaal mogelijk zoude zijnmeenen wij te moeten betwijfelen. Als
Minister van Koloniën heeft de oud Gouverneur-Generaal Baud
gezegd: „In 1811 was ik getuige van den verlammenden gang van
zaken, toen de Encjelschen Batavia hadden bezet. De ambteharen,
van het algemeen bestuur hadden zichtoen de Fncjelsche vloot ver
scheen, naar het binnenland begeven met medeneming van eenige
hoog noodige retroacta. Tan het gros der archieven en van elkander
verwijderd, ontbraken de middelen en het gevorderd overleg om zaken
van gewigt op eene geregelde wijze te kunnen onderzoeken en be
slissen. Het nog voortdurend bestaan van het algemeen bestuur
openbaarde zich bijna uitsluitend door het uitvaardigen van bevelen
