425
naamste hoofden in handen te krijgen. Zoo lang hij nog teekenen
van leven geeft, moet hij aanhoudend vervolgd worden. Hem mag
geene rust worden gegund. Zelfs trachte men zijne vrouwen en kin
deren gevangen te nemen om hem zoodoende spoediger tot onderwer
ping te dwingen. Zóó handelende, zal men weldra beseffen, dat de
vijand ons weinig nadeel meer kan toebrengen en dat hij zelf zal
begrijpen, dat hem niets anders overblijft dan zich aan ons gezag te
onderwerpen.
Zoo hardnekkig en moedig als de Sumatraan als onze vijand strij
den kan, zoo bereidwillig is hij ook, nadat hij eenmaal in onderwer
ping is gekomendan is hij zeer vredelievend en kan men veel van
hem gedaan krijgen, mits men slechts zorge, dat hij niet alleen streng,
maar billijk behandeld wordt, zoo als reeds hier boven gezegd is. De Su
matraan houdt van regel 'en orde. Zoo lang hij ziet, dat ons bestuur
krachtig georganiseerd is, acht hij ons of is hij althans voor ons bevreesd,
maar zoodra ziet hij niet, dat zwakheid en achteloosheid ons bestuur
kenmerken of hij wordt weder gevaarlijk en zal op nieuw verrader
lijke plannen jegens ons smeden. Ons bestuur moet zich dus ten
allen tijde krachtig doen gelden.
Sommige vijandelijke versterkingen vindt men wel eens op den
kruin van een berg, waarvan de voet door moerassen of ondoordring
bare bosschen of wildernis omgeven is. Achter die versterkingen
vindt men de kottas of kampongs, die ook versterkingen hebben
en afzonderlijk verdedigd worden, zoodat onze troepen, gelijk uit het
voorgaande gebleken is, verplicht zijn, eerst gemelde, op den berg
kruin gelegen versterking te nemen. Gewoonlijk heeft de vijand van
den top van den heuvel of de berg, waar zijne bent.ing gelegen is,
tot aan den voet, niet eene zigzagsvormige, maar omgaande loopgracht
gemaakt, waarin hij zjjne strijders geplaatst heeftom op onze aanval
lende troepen te vuren, die van zijne zoodoende goed gedekte tirail
leurs zelden meer dan eenige hunner hoofddeksels kunnen zien. De
uitgeworpen aarde der loopgracht dient als borstwering. De benting
aan den top is meestal eene vierkante redoute. De flanken zijn
door loopgrachten met de wildernissen in den omtrek verbonden, die
langs allerlei, voor onze troepen onbekende omwegen daarheen leiden.
Yele verhakkiugen, wolfskuilen en aanplantingen van borangs ver-
