613
van eenig gewest, afhankelijk te zijn van de inzichten van de
civiele autoriteit. Dit is in Indiê, ook in buitengewone omstandig
heden, maar al te vaak het geval geweest.
Die afhankelijkheid zal in de meeste gevallen nadeelig werken op
den loop der gebeurtenissen. Men zal wel militaire bevelhebbers
vinden, die, eveii als de Nederlandsche Generaal De Perponcher
geene vrees voor de gevolgen hunner handelingen koesterende, in
buitengewone omstandigheden van eenmaal gegeven bevelen weten
af te wijken, of als de Indische Kapitein der Artillerie Kellermann wei
geren, bevelen op te volgen, die tot dood en verderf der krijgsmacht kon
den leiden; maar er zullen er ook gevonden worden, die, het be
kende dekking systeem toepassendezich slechts aan den dooden letter dei-
bepalingen zullen houden. En met deze categorie voor wie dan natuur
lijk artikel 72 van het militair strafwetboek niet van kracht kan zijn
houde men rekening.
Men spotte niet met den exceptioueelen toestand of het isolement,
waarin Indiê door een grooten Europeeschen oorlog kan verkeeren.
Men misgunne het dictatoriaal gezag niet, dat onder die omstandig
heden aan de 'militaire autoriteit moet verleend worden. Gewis
wordt daardoor de weg tot willekeur opengezet en zullen er soms
handelingen plaats grijpen, die niet altjjd den strengsten toets dei-
rechtvaardigheid of legaliteit kunnen doorstaan. Maar men herleze de
door ons aangehaalde woorden vati Bluntschli. Men denke eens aan
de omstandigheden, waarin de Generaal Dibbetz verkeerde, toen hij
Maastrichtde stad met Belgische sympathiën, voor opstand der
bevolking moest behoeden en tevens tegen den aanval van het vijandelijke
leger moest verdedigen; aan den toestand, waarin de Generaal
Trochu zich tijdens het beleg van Parijs niet alleen tegenover den
buitenlandschen vijand, maar ook tegenover eene voor de Commune
rijp geworden bevolking bevond; aan Dciendels en Van den Bosch
indien Indiê onder hunne opperlandvoogdij door een buitenlandschen
vijand aangevallen ware geworden.
Men denke slechts, hoe grooter de macht is, die onder deze
omstandigheden aan den militairen bevelhebber wordt gegevendés
te grooter ook zijne verantwoordelijkheid zal zijn. En wie zou
hiermede spelen? De betrekking van dien bevelhebber is in die
