139
zijn voedsel, dat niet alle soorten van gras door liet paard genuttigd
worden, dat niet overal sawah's en suikerrietvelden worden aangetroffen
en bovendien padi op den duur buikziekten veroorzaakt, terwijl men
gras-sawah's niet overal voor de hand heeft en dat het dus niet
opgaat, te zeggen: deze lastdieren zullen hun voedsel in Indie overal
vinden. Had hij al verder nagedacht, dan zoude hij ingezien hebben,
dat ook, al ware up elke bivouacplaats fourage te vinden, de paarden,
niet zoo als in Nederlanddes avonds in de weide kunnen worden
gezonden, maar gras of padi of wat ook voor deze dieren moet worden
gesneden, niet met eene zeis, maar met een Inlandsch grasmes, 011
dat men van één drijver, die den ganschen dag op- en afgeladen en
gemarcheerd heeft, bij aankomst op een bivouac niet meer dan de
verzorging van, het grassnijden voor één paard kan vorderen, terwijl
het grassnijden niet altijd zonder bedekking zal kunnen geschieden
en alle drijvers niet daarvoor gebruikt kunnen worden, daar een
gedeelte moet achterblijven tot bewaking der paarden. Wil men
weten, wat er met de pikolpaarden in Atjeh onder den Generaal Pel
is gebeurd? Van de 150 waren 14 dagen na het begin der operatiën
gedrukt en onbruikbaar of in den ziekenstal -fIn 1876 werden gedurig
uit Atjeli klachten vernomen over de moeite om de daar aanwezige
paarden van het noodige voedsel te voorzien. Eene herhaling dus van
hetgeen in 1873, tijdens de eerste expeditie, wedervaren wasPikol
paarden zijn goed, wanneer men zich eenmaal in een overwonnen land
gevestigd heeft en de communicatiewegen vrij zijn. Tot het vergezellen
van troepen, die elk oogenblik kans hebben van te worden aan
gevallen en die op onbekend terrein moeten ageeren, zijn zij onbruik
baar. Het gaat dus niet aan, onvoorwaardelijk te zeggen, dat
pikolpaarden beter zijn dan koelies.
Een corps lastdragers bij den Trein, onder den naam van koelie-
corpsreeds in vredestijd te onderhouden, achten wij om der kosten
wille niet uitvoerbaar. Dat corps in oorlogstijd samen te stellen
uit de bij de verschillende magazijnen, werkplaatsen, inrichtingen en
diensten van het leger te werk gestelde koelies of vrije lieden",
(handlangers en werklieden) is een onpractisch denkbeeld, omdat
men die magazijnen, werkplaatsen, inrichtingen en diensten van het
„De verpleging der expeditionaire troepen in Atjeh.door N. (zie boven.)
