582
8°. dat de generaal Anclresen den hoofden van gewestelijk bestuur
eene opgaaf vroeg van de in hun gewest aanwezige middelen van
vervoer, waarbij zeer zeker pikol-paarden niet uitgezonderd waren
9°. dat de generaal Kroesen een korps wenschte samen te stellen, dat
uitsluitend dienst doet bij de transporten, de pikol-paarden bestuurt
en verzorgt, en zelf de koeliediensten waarneemt, en aan 't welk
in gewone tijden, als belast met de transporten naar de binnenlanden,
karren, trek- en draagvee zouden worden toegevoegd, en
10°. dat ook X. van gevoelen is, dat daar, waar karren of wagens niet
kunnen worden gebruikt, op groote afstanden van den vijand
marcheerende, draagpaarden de voorkeur verdienen.
Ziedaar tien personen, die mogen genoemd wordèn (ook met den
schrijver van het opstel in het I. M. T.,'blijkbaar een kundig officier,
stel ik, dat dit het geval is) en die allen, 't zij muildieren, 't zij
pikol-paarden onmisbaar hebben beschouwd, als vervoermiddel bij
het Indisch leger. X. vermeldt zulks als een bewijs, dat het militair
transportwezen sedert 1837 niet vergeten werd, niet alleen zonder
dat een hunner eene scherpe bemerking ten deel valt, maar zelfs
hulde brengende aan hun loffelijk streven, al werd dit ook niet met
een gunstigen uitslag bekroond.
Eén echter, die zich ook met de regeling van 't militair trans
portwezen bezig hield, en bij wien in 't bijzonder dat in tijd van
oorlog met een buitenlandschen vijand een punt van nauwgezette
overweging schijnt te hebben gemaakt(x) komt er minder genadig
af. 't Is de generaal Van Swietendie „het onderwerp in 1862 zelf
„in behandeling nam, waardoor eenige eenheid kwam in de verschil
lende denkbeelden omtrent vervoerwezen", en die ten minste
iets in het leven riep (2) Ook hij heeft het gewaagd, aan pikol-
paarden de voorkeur te geven, en dit is voor X. eene aanleiding tot
eene zoo vinnige kritiek, dat men eer zou meenen, dat hij als tegen
stander van den generaal Van Swieten een van diens geschriften over
den Atjeli-oorlog beoordeelt, dan dat hij als bezadigd verslaggever het
Leger een overzicht tracht te geven van 't geen die legercommandant,
(i) X I.M. Tijdschrift 1882 bladz. 50.
(a) X I. M. Tijdschrit 1882 bladz. 53,
