598
3397 X 50_ 4246>
40
Door overschatting der draagkracht van één dwangarbeider be
droeg hun aantal bij die expeditie derhalve, gerekend tegen een
maximum van 20 kilo, 849 hoofden te weinig, welk cijfer wanneer
men, meer juist, rekent op eene gemiddelde draagkracht van 17^
kilo, stijgt tot 1456 hoofden.
Verkeerden de organisateurs der expeditie in het denkbeeld, dat
van dwangarbeiders, als gestraften, meer kan gevorderd worden dan
van gewone koelies, zonder dat daarbij werd overwogen, dat ook
dwangarbeiders menschen zijn, en dat hunne lichaamskrachten door
het veroordeelend vonnis waaronder zij gebukt gaan, zeker niet toe
nemen? 't Yalt moeielijk te gelooven. Eer mag worden aangeno
men, dat bij het uitrusten der expeditie niet gedacht werd aan tochten
verder dan tot den kraton, naar welken de aanvoer grootendeels
langs den waterweg zou kunnen geschieden.
„Pikol-paarden zijn goed, wanneer men zich eens in een overwon
nen land gevestigd heeft en de communicatie-wegen vrij zijn. Tot
„het vergezellen van troepen, die ieder oogenblik kans hebben
„om te worden aangevallen, en die op geheel onbekend terrein moeten
ogee ren, zijn ze, ten minste zooals cle schrijver ze wil aanwenden (2)
„ten eene male „onbruikbaar". Zoo schreef ik in 1876 in mijn
antwoord aan den inzender in de Nieuwe Rotterdamsche Courant, en
ik trek, ook na kennis te hebben genomen van het opstel van X.,
geen woord terug van 't toen te boek gestelde. Zeker is het overigens, dat
de officier, die een transportmiddel bedenkt, waardoor menschen meer
dan thans als dragers kunnen ontbeerd worden, zich jegens het Indisch
Legor veel verdienstelijker zal maken dan hij, die zich wijdt aan het ver
beteren onzer vuurwapenen. Eenige jaren geleden werd in „De aarde
en haar volken" melding gemaakt van de Chineesclie kar, als bruik
baar bij onderzoekingsreizen in Afrika. Bij het opstel bevond zich
eene teekening, maar ik heb het later niet meer machtig kunnen
worden. Misschien verdient dat vervoermiddel wel eenig nader
onderzoek. Behalve dat: Zou een voertuig in den vorm van de
O) Ik cursieveer.
Ik cursieveer weder.
