48
liet transport van goederen ter Wester af deeling van Borneo verder
over te laten aan de particuliere industrie, vooral omdat het nimmer
en ook toeu niet in de bedoeling van het Legerbestuur had gelegen
om het transportwezen aldaar voortdurend onder militair beheer te
laten. Om die reden werd de militaire commandant in dat gewest
opgedragenpogingen in het werk te stellen om het transportpark
aldaar uit te besteden. Die pogingen mislukten echter. Er was
slechts één persoon, bereid, alles tegen taxatie van het Gouverne
ment over te nemen, waarna hij zich zoude verbinden, tegen beta
ling van f 15500 'sjaars aan hem, alle militaire goederen, enz. te
verzenden. De nakoming van die verplichtingen was blijkbaar onmo
gelijk, daar uit het verslag over 1861 bleek, dat de onkosten per
jaar aan dwangarbeiders, paarden, padi, enz., alleen reeds 17912
beliepèn. "Wel is waar zou het Gouvernement daardoor gedurende
eenige jaren een paar duizend gulden uitwinnen, maar zeer zeker
eindigen met alles te verliezen, dat tot dusverre met zoo veel moei
te was tot stand gebracht. Daarenboven vroeg de contractant, echt
Indischeen belangrijk voorschot, zoodat het Gouvernement zeer
verstandig besloot, die voorwaarden niet aan te nemen. Maar bij
het einde van 1862 werd op nieuw de vraag gedaan of het niet
mogelijk zoude zijn om de bevolking met koeliediensten te belasten,
zonder dat men bevreesd behoefde te zijn voor volksverloop. In
strijd met vroegere adviezen werd thans op die vraag door het
hoofd van gewestelijk bestuur het verrassende antwoord gegeven,
dat hiertegen geene de minste bezwaren waren! Een voorstel om
het transportpark ter Westerafdeeling van Borneo van de hand te
doen, gebouwen, paarden, enz., publiek te verkoopen, was daarvan
het gevolg en werd 1863 uitgevoerd.
Onder de verschillende voorstellen, die vroeger en later gedaan
zijn om het militair transportwezen behoorlijk te regelen, is de
memorie van Keureneter ongetwijfeld het beste voorstel. Jammer
echter, dat het eindadvies van den Kolonel De Vayne?luidende:
oprichting van drie compagnien pioniers en als uitvloeisel te beschou
wen der memorie van den Kolonel Dr Van Rijneveldgeheel en
al gebaseerd was op de menschenliandenvereischt voor de voltooiing
der buitengewone fortificatiewerken. Het hoofddenkbeeld was om
