51
Duizendtallen van koelies, pikolpaarden en karbouwen, in één
woord al hetgeen men noodig heeft aan levende vervoermiddelen
in tijd van vrede te onderhouden, om dadelijk gereed te zijn bij de
landing van een Europeeschen vijand op Java, wie onzer zal thans
kunnen zeggen, wat daarvoor noodig is P Wij zullen later zien,
wat de Generaal Van Stvieten wilde.
Ten einde de koelies, die voor de kleinere expeditiën vereisclit
worden, te erlangen, zoude men, is beweerd geworden, kunnen
gebruik maken van:
1. de koelies, die op de hoofdplaatsen van Java bij de verschil
lende corpsen gevonden worden en daar met het grove werk in de
keukens, waterhalen, reiniging van kampementen, enz., belast zijn; en
2. de koelies, die in dienst van de Genie en bij de verschillende
magazijnen, arsenalen en militaire ziekeninrichtingen zijn.
Het is bijna zeker aan te nemen, werd meer dan eens beweerd,
dat in de behoefte aan dragers voor kleine expeditiën zoude kunnen
worden voorzien, wanneer men op die koelies het boven besproken
gewijzigd ontwerp- Van Rijneveld van toepassing kon maken. Men
mag aannemen, dat menige koelie onder de daarbij gestelde voor
waarden, door handgeld, kleeding en vrije voeding verlokt, gaarne
een verband voor eenige jaren zal aangaan. Yooral zal dit het geval
zijn, wanneer men de koelies, niet op expeditie zijnde, vrij laat in
hunne bewegingen, d. w. z. hen niet kazerneert en hun bovendien
nog de verzekering geeft, dat het Gouvernement zorg zal dragen voor
de voeding van en de uitbetaling van delegatiën aan hunne vrouwen
en kinderen, wanneer zij geroepen worden, op expeditie te gaan.
Wat heeft de ondervinding omtrent de werving voor het tijdens den
Atjehschen oorlog bestaan hebbende werkerscorps cler Genie in Atjeli
geleerd Om de dienstneming bij het door ons bedoelde koeliecorps
te bevorderen, zou de bepaling kunnen worden gemaakt, dat de
koelies, te velde gaande, een voorschot als entrée de campagne kunnen
en, te velde zijnde, dubbel tractement zullen ontvangen. Gaat men
Zie de „Instructie voor liet beheer en de administratie van het korps geniewer
kers te Atjehvastgesteld bij Gouvernements-besluit dd. 8 October 1878, No 8." Batavia,
Oailvie Co. 1878. Dit corps werd opgeheven bij G-ouvernements-besluit dd. 21
Januari 1881, No 10.
