225
geheel uitverkochte en grootendeels verouderde kaart van 1862 te
vervangen in afwijking van het zaakbetrekkelijk voorstel van het
Legerbestuur niet bij Gouvernements besluit is vastgesteld, doch
toch op s Landsrekening is in t licht gegeven, was voor de ver
vaardigers, in zekeren zin, eene verrassing. De Regeering heeft nu
eene kaart aan hare bestemming onttrokken, maar ze toch in 't
licht gegeven.
Welke motieven daartoe geleid hebben, is mij onbekend.
Dat de étappe-kaart niet bij Gouvernements besluit is gearresteerd
en men dus in zake reisdeclaratiën enz. zich niet kan beroepen op
de afstanden, op de kaart bekend gesteld, mag er niet toe leiden,
dat men bij de beoordeeling van dat kaartwerk de bedoeling, welke
bij den vervaardiger daarvan heeft voorgezeten, geheel uit het oog-
verliest.
De Algemeene Orders, door Ockerse en later door Luijmes en Boers
uitgegeven, waren ook niet door de Regeering of het Legerbestuur
vastgesteld, en zouden dus de gebruikers daarvan evenmin wettigen,
zich te beroepen op den inhoud dier werken.
Memand heeft er echter aan gedacht, die werken daarom onbenut
te latenmen vroeg zich af, of ze betrouwbaar warenen dit, in
algemeenen zin, bevestigend beantwoord zijnde, werden ze veel benut,
al ware 't alleen omdat ze van handiger formaat zijn dan de Algemeene
Orders van officieele herkomst.
Om de afstanden na te gaan, betrekking hebbende op 2 of meer
aan elkaar grenzende gewesten, zal de raadpleging der étappe-kaart
spoediger tot het gewenschte doel leiden dan het inzien der overeenkom
stige, voor elk gewest afzonderlijk uitgegeven officieele afstandwjjzers.
De vraag is nu maar, of de bekend gestelde afstanden vertrouwen
verdienen.
X. heeft daarnaar geen onderzoek ingesteld, omdat de reizende
ambtenaar of officier zich niet op de kaart kan beroepen en de par
ticulier niet op een kleinigheid behoeft te ziendoch, in verband mot
de schaal, waarop de kaart geteekend is, daaraan eischcu gesteld,
die wellicht billijk zouden te noemen zijn, indien de titel der kaart
luidde: Kaart der eilanden Java en Madoeraop de schaal van
1 500 000,
