236
Voor iedere geschutsoort, en voor ieder doel, zal dus een afzonderlijke
regel moeten bestaan, welker practisclie opvolging tot liet verlangde
resultaat moet leiden. Maar desniettemin moeten uit die onderschei
dene regels algemeene beginselen afgeleid kunnen worden, die bij
benadering tot het doel moeten voeren, dat men zich voorstelt.
Deze algemeene beginselen nu zijn tegenwoordig vrij wel algemeen
verspreid. Ze vormen den grondslag, waarop iedere artillerie, naar
gelang van hare eigenaardige inrichting en bestemming, zich de schiet-
regels bouwt, die haar in de practijk de gunstigste resultaten moe
ten verzekeren.
Het kan niemand verwonderen, dat onze Indische mobiele artillerie,
die, hoedanig zij ook, door de invoering van het getrokken geschut
en door de verbeteringen, die men later nog gaandeweg in de pro
jectielen heeft kunnen aanbrengen, tot eenen hoogeren trap van ont
wikkeling is gekomen, toch verre achterblijft bij de gelijksoortige
artillerie, zoowel in het Vaderland als elders, ook is achtergebleven
in de ervaringen, die hooger werden bedoeld.
Maar, naarmate zich ook voor die artillerie het vooruitzicht is
gaan openen, dat het haar biunen niet al te langen tijd gegeven zal
zijn, zich middelen te verschaffen, die in degelijkheid dat is hier
vooral: in ballistische waarde niet zullen onderdoen voor de mid
delen, die ook elders gebruikt wordeu, heeft men toch niet nagelaten,
zich tevens vertrouwd te maken met de ervaringen, die alom door
de wetenschap op practisch en theoretisch gebied waren verkregen.
Wel is waar, dat het eenige reglementaire voorschrift omtrent het
werkdadige vuren in Indiëvervat in artikel 108 van het Regle
ment op de exercitiën der Veld-artillerieBatterij schoolTweede ge
deelte.voor den tegenwoordigen tijd als zoo geheel waardeloos moet
geacht worden, dat het gelijkgesteld kan worden met een totaal
gemis van eenig voorschrift; maar het streven naar verbetering in
dit opzicht bleek reeds duidelijk bij het bekeudstellen van het pro
gramma der door de mobiele artillerie in het jaar 1881 te houden
werkdadige oefeningen.
Had men zich tot dusverre bij die oefeningen steeds tevreden ge
steld, met een schijf van bepaalde afmetingen tot doel te nemen,
toen is men hiervan afgeweken en er toe overgegaan, verschillende
