238
Met de doelen, zooals die nu gekozen zijn, is het mogelijk gewor
den, de waarnemers te leeren zich behoorlijk te oefenen. In dit op
zicht alzoo kunnen die oefeningen reeds van belangrijk nut zijn, mits
daaraan de noodige aandacht wordt geschonken. Dit aan te bevelen,
komt mij niet overbodig voor.
Maar wat vooral de waarde van het bedoelde programma der werk-
dadige oefeningen nog meer heeft verhoogd, is, dat men die oefenin
gen heeft dienstbaar gemaakt aan het practisch kennismaken met de
algemeene schietregels.
De groote vrijheid, in dit opzicht bij het programma verleend, waar
bij uitsluitend verlangd werd, dat de algemeen geldige beginselen van
het inschieten als leiddraad zouden strekken, heeft het gewicht dier oefe
ningen belangrijk grooter gemaakt, dan men oppervlakkig zou meenen.
De batterijcommandanten, na zich bepaalde regels te hebben geko
zen, hebben daarover grondige gedachtenwisseling met hunne officieren
kunnen houden. Naar gelang van de verkregen uitkomsten, hebben
zij de meerdere of mindere geschiktheid der door hen in practijk
gebrachte regels kunnen beoordeelen.
Op deze wijze heeft men dus tot stand gebracht, dat bij een groot
aantal officieren (van de 7 batterijen op Java namen er 5 aan de
werkdadige oefeningen deel) ook practisch gezonde begrippen omtrent
de algemeene schietregels zijn gevormd, of, waar die reeds bestonden,
belangrijk zijn vermeerderd.
Het is jammer, dat de m. i, zeker niet onopzettelijk zoo ruim
verleende vrijheid in het programma niet naar waarde is geschat.
Daarin was toch bepaald, dat in den regel het vuur op eenig
doel, nadat men daarop ingeschoten was, moest worden gestaakt.
De verleende vrijheid dus, om desniettemin een enkele maal het
vuur voort te zetten en zoo, door de vuuruitwerking op het
doel, de richtigheid van het ingeschoten zijn te leeren kennen,
is, voor zoover mij bekend is, ongebruikt gebleven.
De werkdadige oefeningen, door de mobiele artillerie in 1881 ge
houden, kunnen dan ook als eene voorbereiding worden beschouwd
tot de groote taak, die zij eerlang zal moeten aanvangen, om voor
het nieuwe veld- en bergmaterieel regels zamen te stellen ten behoeve
van het inschieten te velde.
