406
eerste op 3000 pas, bij liet laatste reeds op 1900 pas, de richthoek
grooter dan 8° wordt.
Maar de wensclielijkheid, om ook op kortere afstanden groote in
valshoeken te bekomen, is oorzaak, dat men getracht heeft, door
verminderde lading en vermeerderde elevatie daartoe te geraken.
Een belangrijk bezwaar van de verminderde ladingen was, dat
daarbij de zekerheid niet werd behouden, dat de zundertjes dertijd-
buizen ontstoken werden, en men dus op de goede werking der
buizen geen staat kon maken.
Men is hierin te gemoet gekomen door het projectiel met de punt
naar achteren gekeerd te laden.
In het I. B. O. 1866, 67—68 vindt men, op bladzijde 12, naar
aanleiding hiervan het volgende aangeteekend
„Behoudens een enkele uitzondering dat het projectiel eemge bui
telingen maakte, oefende deze wijze van laden, naar het oordeel
"van den verslaggever, geen zigtbaren invloed uit op de regelmatig
heid der baandienaangaande zal de ondervinding nadere leering
"moeten verschaffen, zullende in ieder geval het streven moeten zijn,
tiet daarhenen te leiden, dat ook bij het werpen de normale wijze
„van laden kunne worden gevolgd."
De nadere leering, door de ondervinding verschaft, heeft dit gunstig
oordeel veel verminderd. Althans in het I. B. O. 1874—75, bladz.
27, wordt gezegd: „De granaten kwamen niet dan bij uitzondering
„met de punt op den grondgedurende de vlugt was even als vroeger
„de buitelende beweging van het projectiel waar te nemen
De invoering der schokbuizen heefc hierin een gewenschten om
mekeer gebracht. Daar men nu niet langer van het vuur der lading-
afhankelijk is, om de buis te ontsteken, en deze aldus te doen werken,
kon men bij het werpen ook tot de normale wijze van laden over-
gaao. Het puntprojectiel kwam door deze omstandigheid bij het
werpen dus tot zijn recht, en de regelmatigheid der baan was ge
waarborgd. Maar de luchtsweerstand wordt door de normale ladmgs-
wijze belangrijk verminderd, en toename van de worpsverheden moest
daarvan het natuurlijke gevolg zijn.
Een overzicht van deze toename blijkt uit de ondervolgende uit
komsten, bij het bergkanon waargenomen.
