482
van het civiel bestuur in Maart 1881 en het „incident Der Kinderen",
zeker is het toch, dat de Gouverneur-Generaal gretig heeft gebruik
gemaakt van de ingekomen klachten en beschuldigingen.
Nauwelijks was toch de procureur-generaal bij Z. E. geweest of
mr. Der Kinderen werd met bovengenoemde geheime boodschap naar
Atjeh gezonden. Aan alle klachten cn beschuldigingen, waarvan niet een
is onderzocht noch bewezen, werd niettemin al te gaarne geloof geslagen.
De Minister beweert in zijne Nota niet alleen, dat er geen verband
bestaan heeft tusschen de vervanging van het militaire gezag en
het incident, maar zelfs dat het niet kon hebben bestaan. Immers
zou, zegt hij, indien de Generaal gehoor gegeven had aan de uit-
noodiging van den Heer Der Kinderenom zijn ontslag aan te
vragen, dit ontslag onmiddellijk, dus in October of November 1880,
gevolgd zijn. Maar op dat oogenblik was het tijdstip tot invoering
van het civiel bestuur nog niet aangebroken, omdat daaraan vooraf
moest gaan de vaststelling der grondslagen van een geregeld bestuur.
Het was juist om deze te ontwerpen, dat de Heer Der Kinderen
naar Atjeh was gezonden, en de Gouverneur-Generaal kon, toen hij
de bekende boodschap aan evengenoemden ambtenaar meegaf, vol
strekt niet weten, wanneer die voorstellen gereed zouden zijn, noch
of ze zouden worden goedgekeurd.
Hoe schijnbaar goed gevonden!
Wiê, die den geheelen loop der geschiedenis kent, zou ooit aan deze
verdediging waarde hechten. Juist de eenvoudige aanhaling van de vol
gende bewijsgronden doet de overtuiging geboren worden, dat, zooals de
generaal Van der Heijden in zijne Memorie beweert, bedoeld verband
wel degelijk bestaat.
In October 1879 is reeds 's Konings machtiging gevraagd, om bij
eventueel aftreden van den generaal Van der Heijden een civiel
gouverneur naar Atjeh te zenden.
In December van dat jaar deed de G. G. per particulieren brief
moeite, om den Generaal over te halen tot het aanvragen van ziju
ontslag, onder mededeeling, dat bij eventueele aftreding een civiel
commissaris naar Atjeh zou gezonden worden, belast met voor
stellen tot volledige organisatie van het gouvernement Atjeh en
Onderhoorighedeh.
