- 140 -
„If, howewer, the military officer should consider his force inadequate
for the performance of the service required, or the service itself imprac
ticable on purely military grounds, it would be competent for him to
decline to accede to the requisition. But in so doing he must be pre
pared to justify his refusal to the satisfaction of the government he serves,
and whose interests are affected by his acts." (1)
Onze „Instructiën voor de commandanten der militaire afdeelingen
op Java en voor de militaire commandanten buiten Java en Madoera
konden in dien geest uitgebreid en gewijzigd worden. Op zuiver
militair terrein en buiten contact met het civiel gezag blijvende,
zouden die commandanten eene afzonderlijke, meer met de heden-
daagsche eischen van leger aanvoering en leger beheer overeenkomen
de instructie moeten ontvangen, en dan zou, alleen met het oog
op aanvoering en beheer (administratie en verpleging, enz.) in tijd
van vrede en van oorlogvéél meer dan in de bestaande instructiën
moeten gezegd worden, welke de plichten van de afdeelings- en ge
westelijke militaire commandanten in Indië zijn. Daar het niet in
het kader van ons onderwerp ligt, hier het concept van zoodanige
instructie aan te geven, verwijzen wij naar het Hollandsch „Recueil
Militair," het Fransch „Journal militair officiel" en de Duitsche voor
schriften ten aanzien van de instructiën der hier bedoelde militaire
autoriteiten; een leerzaam vraagstuk ter uitwerking, waaruit blijken
zal, dat de bestaande Indische instructiën verre van uitmuntend en
bruikbaar zijn.
Een voorbeeld, dat voor ons onderwerp past, slechts tot ophelde
ring dezer bewering. Wat leest een afdeelings- of gewestelijk mi
litaire commandant in het Indische leger uit art. 5 (7) zijner instruc
tie? Moet hij bij vijandelijke aanrandingen op eigen gezag han
delen? Ja. Bij binnenlandsche onlusten niet. Dan moet eerst de
civiele autoriteit zijne hulp inroepen. Maar waarin bestaat dat op
eigen gezag handelen, „in afwachting van bevelen," alsdan „de
noodige maatregelen nemen?" Mag hij den staat van oorlog of van
beleg voorloopig afkondigen? Men leze artt. 43 en 68 van het
Regeeringsreglement. Hij heeft slechts de bevelen af te wachten
^1) Zie voor België, J. H. N. De Focz, „Le droit administratif Beige", tome I.
