169
HELIOGRAVURE.
Deze methode is, zooals haar naam genoegzaam aanduidt, eene
bewerking, waarbij de teekening der te reproduceeren kaart met
behulp van het zonlicht op een lithographischen steen wordt over
gebracht.
Zij berust, evenals de wijze, waarop de photographische decalque
voor den graveur wordt vervaardigd koolbeeld-op do eigenschap dat
asphalt aan het licht blootgesteld verhardt, in niet verharden
toestand onmiddellijk in terpentijn oplosbaar is, en bovendien aan de
inwerking van zuren weerstand biedt.
De eenvoudigste toepassing der heliogravure is eene ongekleurde
zwarte kaart, op daartoe opzettelijk geprepareerd papier overge-
teekend, in gravure te reproduceeren.
De steen wordt voor deze bewerking glad geslepen, met zuringzout
gepolijst, en daarna in eene donkere kamer bedekt met eene, zooveel
mogelijk gelijkmatige, dunne laag Syrische asphaltin ivitte terpentijn
opgelost.
Na behoorlijk gedroogd te zijn, legt men op den steen eene, in
bijzonder zwarten O. I. inktvan de te reproduceeren kaart genomen
kopie, geteekend op een vel gewoon calqueerpapier, dat aan de ach
terzijde met Canada balsem bestreken is.
Deze calque spant men met de met Canada balsem bestrekene
zijde (dus met de teekening naar het licht gekeerd) onder een, vast'
op den steen geklemd, spiegelglas vlak op de asphalt-laagwaarna
een en ander aan het zonlicht wordt geëxponeerd.
Overal nu, waar het licht rechtstreeks doordringt tot de asphalt-
laagzal deze verharden; ter plaatse echter, waar de zwart getee-
kende lijnen der calque de werking der zonnestralen tegenhouden,
blijft de genoemde zelfstandigheid onverhard en derhalve in dadelijk
oplosbaren toestand.
Heeft het exponeeren voldoende lang geduurd, dan neemt men
het spiegelglas en de calque in eene donkere kamer van den steen
af, en overgiet daar de asphalt-laag met terpentijn.
Het beeld der kaart zal dan, door de oplossing van het onder do
Even lang- als liet exponeeren bij de j)hoto-lithographied. i. ongeveer 12 uren.
12
