Op eiken steen worden nu met vetten lithographischen inkt, welke,
zooals bekend is, weerstand biedt aan de inwerking van zuren, die
partijen afgedekt, welke op de te reproduceeren kaart moeten worden
voorzien van de kleurstof, waarvoor die steen speciaal bestemd is.
Op den groenen steen worden dus afgedekt de kampongs, op den
rooden de groote wegen en steenen gebouwen en op den blauwen
de zeeën, rivieren, meertjes, vischvijvers, enz., enz.
Is de vette inkt gedroogd, dan worden de drie steenen geëtst
met een mengsel van opgeloste Arabische gom en salpeterzuurwel
ke zelfstandigheid de steenen op die plaatsen wegbijt, waar geen
inkt werd aangebracht, ten gevolge waarvan na eenigen tijd de af
zonderlijk te kleuren partijen der kaart en relief op den daarvoor
aangewezen steen te voorschijn komen.
Heeft dit etsvocht in voldoende mate ingewerkt, dan wordt elke
steen met terpentijn flink afgewasschen, en vervolgens middels eene
drukrol voorzien van de kleurstof, welke bestemd is van dien steen
te worden afgedrukt.
Eindelijk wordt de zwarte kaart, door haar achtereenvolgens op
eiken der drie steenen afzonderlijk door de pers te halen, op de daar
voor bestemde plaatsen van de verlangde kleuren voorzien.
JVIen zorge hierbij vooral de kaart op eiken steen volkomen juist
passende te leggen; daar anders de af te drukken kleurstof niet ter
juister plaatse wordt aangebrachteen gebrek, dat in het belang van de
duidelijkheid en netheid der kaart zorgvuldig behoort te worden
vermeden.
Dat deze methode ook nog veel te omslachtig is, om bij de repro
ductie der uit vele tientallen bladen bestaande residentiekaarten op
de schaal van 120.000 te worden gevolgd, behoeft geene nadere
bevestiging.
De krachten van het bij het Topographisch Bureau te Batavia
werkzaam gestelde personeel laten slechts toe, deze verveelvuldi-
gingsmanier toe te passen bij de reproductie van kaarten, welke
uit een klein aantal bladen bestaan.
De resultaten dezer methode zijn te toetsen aan de in kleurendruk verveelvul-
digdc kaartjes der tot de residentie Madoera behoorende hoofdplaatsen Bangkalan en
Sampan ff, op de schaal van 1 10.000.
