174 Dit stiftje snijdt niet in den steen, doch legt hem alleen op de zoooven genoemde lijnen bloot, ten einde het etsvocht gelegenheid te geven daarlangs toegang tot den steen te verkrijgen. Ter plaatse, waar de laag niet. op de boven aangegevene wijze doorsneden is, kan het zuur natuurlijk niet toetreden. De diamantpunt beweegt zich door de machine regelmatig in eene rechte lijn over den steen, telkens met cene geringe verplaat sing in eene met die lijn evenwijdige richting. Daarna worden de steenen in do aangebrachte groeven geëtst, doch wordt vooraf op eiken steen de ruimte begrensd, welke niet zal worden gekleurd, b. v. op alle steenen de gedeelten, welke wit moeten blijven; bovendien op den blauwen steen de partijen, die op de kaart alleen geel en rood of vermengingen van deze kleuren, op den geelen steen die partijen, welke alleen rood en blauw en alle hiertoe behoorende nuances en combinatiën en eindelijk op den rooden steen alle gedeelten, welke geel en blauw of verbindingen dezer kleuren vertoonen. Al deze reeds gegriseerde gedeelten welke uit het photogra- phisch beeld op de steenen gemakkelijk te onderkennen zijn wor den vervolgens met behulp van een penseel weder opgevuld [zooge naamd ingewasschen\ met eene oplossing van asphalt in terpentijn; zoodat het etsvocht daar niet meer op de steenen kan inwerken. Is deze eerste laag asphalt behoorlijk gedroogd, dan worden de steenen, buiten de grenzen van het te etsen gedeelte, voorzien van een rand kleefwasom te beletten dat het etsvocht van de steenon afvloeie. Daarna legt men achtereenvolgens de steenen waterpas op den rand van een met lood bekleeden bak en giet daarover het etsvocht, sa mengesteld uit een mengsel van regenwatersalpeterzuur en alcohol in bepaalde verhouding. Ileeft dit zuur tot het etsen van de eerste tint eenige seconden in gewerkt, dan wordt het van de steenen verwijderd en worden deze onmiddellijk met schoon water afgespoeld en daarna zorgvuldig ge droogd. Vervolgens gaat men over tot het etsen van de tweede tint, waartoe vooraf alle gedeelten van den steen, welke niet zwaarder behoeven te worden gekleurd, worden ingewreven met een penseel met litho-

Tijdschriftenviewer Nederlands Militair Erfgoed

Indisch Militair Tijdschrift | 1883 | | pagina 185