243
Hier heeft nu een mindere pertinent geweigerd de bevelen van zijn
meerdere op te volgenen, niet alleen was dit gëoorloofd, maar hij zoude
zich zelfs door te gehoorzamen hebben schuldig gemaakt aan
overtreding van de krijgstucht! Artikel 15 van het R. v. Kr. toch
zegt duidelijk: „aan overtreding dor krijgstucht maakt zich schuldig
een schildwacht welke aan zijn consigne niet heeft voldaan."
Nu is dit wel een exceptioneel geval, maar niettemin bewijst het
de mogelijkheid van eene niet slaafsche onderwerping, van eene niet
lijdelijke gehoorzaamheid aan alle bevelen onder alle omstandigheden.
En, ook afgescheiden van deze buitengewone omstandigheid kan
het somwijlen voor den militair, b. v. voor den kommandant eener
agérende kolonne pligt, gebiedende pligt zijn, ontvangen bevelen van
vèr verwijderde lastgevers niet op te volgen, maar, geheel op eigen
veiantwoordelijkheid te handelen, naar eigen inzigten.
In de krijgsgeschiedenis vindt men talrijke voorbeelden van dus
danige pligtsbetrachtingdaarentegen toont ons de oorlog van 1866
tusschen Pruisen en Oostenrijkhoe een overdreven centralisatie
geest, eene volkomen lijdelijke, slaafsche onderwerping van den veld-
tuigmeester Ridder von Benedek, zijn stipt, en blindelings gehoor
zamen aan alle bevelen uitgaande van het Allerhöchste Kriegs-
Mmisterium te Weenen, voorname oorzaken zijn geweest van de ver
pletterende nederlagen van het Oostenrijksche leger
Von Benedek was de man niet van dat zedelijke overwigt, die van
den beginne af, de staatkundige en administratieve hoofden te Wee
nen aan hem ondergeschikt wist te doen maken; en dit was drin
gend noodig geweest.
Wil men een merkwaardig voorbeeld van de gevolgen eener slaaf
sche, lijdelijke gehoorzaamheid, wanneer een Korps-Kommandant zich
steeds laat bezigen als een blind werktuig, en den moreelen moed
mist om, als redelijk denkend wezen, zich des gevorderd te
verzetten tegen bevelen, die blijkbaar met een slecht, misdadig doel
worden gegeven door de tijdelijk bovendrijvende politieke partijen?
Zie hier:
In 1840 arresteerde het 42e Regiment van linie den avonturier
Louis Napoleon te Boulogne.
Den 2on December 1851 arresteerde datzelfde 42e Regiment
