248
De minste inbreuk op die regten en aanspraken kwetst dierbare
belangen en een eerbiedwaardige gevoeligheid. Daardoor worden in
de stille onderwerping smarten geboren en opgewekt, die, langs de
wegen van onverschilligheid en moedeloosheid den grondslag leggen
voor de insubordinatie".
Schoone woorden en juiste denkbeelden, waarmede wij ons geheel
vereenigen
Kolonel Stoffelde bekende attaché militaire van het Fransche
leger te Berlijn vóór 1870, heeft weder eene andere opvatting van
het woord: krijgstucht.
„De krijgstucht in het Leger" zegt hij „is niets anders als de
tucht in het gewone leven, dat wil zeggen: pligtbesef, gehoorzaam
heid jegens aangewezen personen, „eerbied voor het beginsel van
magt en voor gemaakte instellingen."
Hoe veel waars en goeds die omschrijving ook bevat, toch voldoet
zij ons niet geheel. Die volkomen gelijkstelling van de burgerlijke,
de maatschappelijke met de militaire tucht achten wij niet juist.
Die volstrekte gehoorzaamheid die elk militair zijn meerdere ver
schuldigd is, die zelfopoffering, waarmede de ware krijgsman den
dood onverschrokken te gemoet treedt, die strenge tucht, waardoor
een schildwacht in sommige gevallen zijn medemensch straffeloos
het leven beneemen mag, alleen krachtens zijne speciale positie,
krachtens de militaire wetten en voorschriften, dit alles zoude in de
burger maatschappij misdrijf, ja misdaad zijn!
En toch, die tucht is het, die een Leger bij één moet houden, die
tucht alléén maakt het mogelijk, dat de soldaat somwijlen aan het
ongelooflijke grenzende daden van heldenmoed en zelfopoffering kan
verrigten; die tucht eindelijk maakt een Leger.
De krijgstucht stelt hóóger en strenger eischen dan de burgermaat
schappij in het dagelijksche leven
Die edele, grootsche zelfopoffering, die den militair, alleen op het
bevel van zijn superieur een gewissen dood zonder aarzelen doet te
gemoet gaan, die algeheele zelf-verloogchening, zoo onafscheidelijk van
den geest die den waren krijsman moet bezielen, dat hooge gevoel
van pligtbesef, die onvoorwaardelijke gehoorzaamheid en onderwer
ping aan eischen van hooger belang, al die deugden, die slechts
