16
buitengewone behandeling der menigvuldige chemicaliën a. a., zij 't
ook stap voor stap voelende en tastende, zóó ver gevorderd, dat
thans niet alleen de voorheen ondervondene moeilijkheden zijn over
wonnen, doch bovendien eenige andere in hooger genoemde verhan
deling niet beschrevene reproductie-methodes zijn kunnen beproefd
worden.
Met de toepassing dezer laatsten is men zelfs in zoodanige mate
vertrouwd mogen geraken, dat eene verveelvuldiging van kaarten,
ook langs die wegen, binnen zekere grenzen bij het Topographisch
Bureau mogelijk is gebleken.
Deze laatste methodes meer ter algemeene kennisse van belang
stellenden te brengen is hoofdzakelijk het doel, waaraan deze ver
handeling hare samenstelling te danken heeft.
Daar nu hoogstwaarschijnlijk het grootste gedeelte der tegenwoor
dige abonné's op het Indisch Militair Tijdschrift niet in het bezit
is van den jaargang 1872, is ook om het algemeen verband van
het te bespreken onderwerp niet te schaden op verlangen van de
Kedactie, in deze verhandeling tusschen de beschrijving der sedert
1872 op het Topographisch Bureau beproefde, met een gunstig re
sultaat bekroonde, wijzen van kaarten-reproductie op zijne plaats
ook een kort resumé ingelascht van de reeds vóór genoemd jaar toe
gepaste en ook thans nog gevolgd wordende verveel vuldigingsma-
nieren.
Hierbij zijn tevens vermeld die methodes, welke geheel zonder
behulp der Photographie kunnen worden aangewend.
Welke variaties en combinaties bij deze verschillende werkwijzen
ook op te merken mogen vallen, alle zijn zij toch terug te brengen
tot of beter toepassingen van de beide hoofdmethodes Pho
tographie en Lithographie.
De quaestie, aan welke dezer twee werkwijzen hier de voorrang
moet worden toegekend, in 't midden latende, zal in dit opstel in
de eerste plaats sprake zijn van de Photographie; om vervolgens
na de behandeling der Lithographie geleidelijk over te gaan tot
de beschrijving der overige op het Topographisch Bureau te Batavia
toegepast wrordende, wijzen van kaarten-reproductie, welke met de
twee genoemde hoofdmethodes innig verbonden zijn.
