291
Tissue de la révolte du Caïre, étouffa pour longtemps l'esprit de
rebellion." Generaal Marmont, die geen vleier was, schreef, toen
hij kennis kreeg van het oproer te Caïro, aan Bonaparte:
„L'exemple terrible que vous avez donné, préviendra sans doute de
nouveaux malheurs et assurera notre tranquillité."
De uitwerking van de maatregelen, door B o n a p ar te genomen, om
Egypte te pacificeeren, was zóó beslissend, dat hij zijn aandacht verder ge
heel kon wijden aan de voorbereidingen tot den tocht naar Syrië, welke in
het volgend jaar plaatshad, en waardoor Neder-Egypte gedurende 4 maan
den, zonder gevaar, van een groot aantal troepen kon ontbloot worden.
De gemaakte indruk was ook van blij venden aard. Want toen
Bonaparte Egypte verliet en het opperbevel overdroeg op gene
raal KI eb er en deze, om redenen welke wij nu niet ia herinnering
brengen, genoodzaakt was, Heder-Egypte opnieuw te veroveren en te
pacificeeren, gelukte hem dit onder overigens ongunstiger omstandighe
den met veel zachter middelen; omdat, zooals door sommige schrijvers
wordt opgemerkt, de inwoners bij voorbaat in angst waren voor de repré
sailles, wélke zij, op grond van de herinnering aan hetgeen Bonaparte
te Caïro deed, ook nu verwachtten. Het gezegde van B onap ar te
„Obeïr, pour eux, c'est craindre", werd thans bewaarheid.
Yoor Egypte is het een ramp geweest, dat de Franschen in 1802
door de Engelschen genoodzaakt werden, naar Europa terug te kee-
ren. Ware het Nijlland onder het Fransche bestuur gebleven, dan
zou het thans minstens even gelukkig en bloeiend zijn als Algiers. Op het
stuk der mensckelijkheid hebben de Engelschen dan ook eene groote ver
antwoordelijkheid op zich geladen, toen zij Egypte aan wanbeheer en bar-
baarschheid ten prooi lieten. De zedelijke plicht van Engeland was, nu
politieke redenen de uitzetting der Franschen schenen te eischen, om
zelf het beheer over dit ongelukkige land op zich te nemen.
Om meer dan een reden lag het op den weg van Albion zóó te
handelen. Het jaar 1882 heeft doen zien, dat het er ten slotte ook
toe is moeten komen.
Moge de tegenwoordige invloed van Engeland in Egypte van meer
duurzamen aard zijn!
Jean Pierre.
