314
op het tapijt bracht, ze niet zal laten rusten. Onze collega's zijn zoo
rijk aan oorlogservaring, dat het jammer is, dat er niet meer hand
leidingen bestaan, waarin zij de opmerkingen, waartoe die onder
vinding heeft geleid, in gecondenseerden vorm aan de jongeren voor
zetten.
In zijn opstel zegt L och man v. B. iets over het uitgeven van
orders. Dadelijk dacht ik„dat is gevaarlijk." Mij dunkt het toch
even verkeerd of onvoldoende, een windstreek als marschrichting aan
te geven bij den afmarsch, als het bepalen van het maximum aantal
passen, waarop gevuurd mag worden.
Hij, die den troep uitzendt, moet zelf den middenweg kennen en
zonder den geleider of commandant de handen te binden, hem ook
maar niet de poort uitdringen. Zulke zaken dient men langzamer
hand te leeren en daartoe zijn dergelijke manoeuvres, als waarvan
Lochman v. B. spreekt, ook zeer goed. Ook ik maakte zulke
manoeuvres in twee andere garnizoenen mede, en, hoewel het warme
dagen waren, kon ik niet ontkennen dat ze nut stichtten. Zoodra
echter de troep kwam in het stadium van „moe zijn", was de attentie
en dus ook het nut nog slechts hersenschimmig. Die wandeltochten
van officieren op het kompas zijn zeker niet ernstig gemeend; mis
schien is het een drukfout. In ieder geval zou ik hem afraden, er
in de sociëteit over te praten.
Met den aanval op de wetenschappelijke vereenigingen kan ik mij
in het geheel niet vereenigen; en, hoewel het met de Indische tactiek
weinig heeft uit te staan, kan ik die onverdiende attaque niet koel aan
zien. Werkelijk, het is de schuld niet van het diertje zelf, dat die
vereenigingen veelal zijn, zóó als Lochman v. B. ze leerde ken
nen. 't Is waar, ook ik woonde te Buitenzorg over torpedo's eene
voordracht bij, waarvan de spreker zelf niet veel snapte en later een erg
verkoelende speech over de Noorpool-expeditie van 1700 en zooveel
[de laatste helft kwam nooit klaarj, doch ik hoorde ook voordrach
ten, die van veel beter gehalte waren en die meer nut voor de of
ficieren hadden dan elke andere oefening op het terrein, in dien tijd
en met die inspanninghad kunnen afwerpen.
Laat Lochman v. B. het zelf maar eens probeeren een militair
onderwerp goed te verwerken, dan zal hij dadelijk van zijn collega's
