24
LITHOGRAPHIE.
[Steendrukkunst.]
Door Lithographie verstaat men in ruimen zin de kunst, welke
ons leert:
le. met daartoe opzettelijk geprepareerden vetachtigen inkt of
vetachtig krijtop zich bijzonder hiertoe eigenende of expresselijk tot
dat doel bewerkte steenen te schrijven, of te teekenen, dan wel soortge
lijke teekeniDgen of schrifturen met eene naald of een diamanten
stiftje op die steenen te graveerend. i. trekken, etsen of snijden
2e. deze door teekenen of graveeren op den steen te voorschijn
geroepene afbeeldingen, door aanraking met bijzondere preparaten,
voor de opname van vettigen inkt of vet krijt ontvankelijk, en de
niet bewerkte deelen van den steen daarvoor ongevoelig te maken, ten
gevolge waarvan het mogelijk wordt, de naar beide wijzen gecon
strueerde beelden met vetten drukinkt in te wrijven of in te rollen,
en daarna door middel van bijzonder hiervoor ingerichte persen op
papier of linnen af te drukken en te vermenigvuldigen.
De steendrukkunst berust hoofdzakelijk op de wederkeerige wer
king van de koolzure kalk, waaruit de lithographische steenen groo-
tendeels zijn samengesteld, en van de zelfstandigheden, welke tot de
bewerking en het drukken gebezigd worden, zooals gom, vette inkt
of vet krijtzoutzuursalpeterzuur a. a.
Zonder ons nu met alle détails dezer scheikundige verschijnselen
bezig te houden, zullen wij alleen nog iri herinnering brengen, dat:
le. de gom eene bijzondere neiging heeft, om, in opgelosten toe
stand over de lithographische steeneu uitgespreid, zich te verbinden
met de daarin voorhandene kalkzouteneenmaal op den steen ge
droogd, is de verbinding onoplosbaar in water, en heeft ze geene
verwantschap met vette lichamen
2e. de lithographische of vette inkt weerstand biedt aan de inwer
king van gom en zuren
Hier wordt bepaald gedoeld op de verbinding van de gom met de kalkzouten
van den steen. De gom, die op den steen gedroogd is, en welke derhalve de boven
genoemde verbinding niet heeft aangegaan, blijft natuurlijk in water oplosbaar.
