25
3e. ook andere zelfstandigheden, als wasstearineasphaltenz.,
niet worden aangedaan door zuren;
4e. wanneer verdund salpeter of zoutzuur over de lithographi-
sche steenen wordt gegoten, zij deze niet aantasten ter plaatse,
waar de steen reeds vet heeft aangenomen. Elders verbinden zij
zich respectievelijk tot salpeterzureJcalk of tot chloor calcium. Bij de
verveelvuldiging van kaarten langs lithographischen wegkunnen
derhalve bij het overbrengen van de origineele teekening op den
steen zooals uit de hierboven gegevene definitie der tweede hoofd
methode van kaarten-reproductie blijken kan twee verschillende
manieren worden gevolgd.
Bij de eerste wordt op den steen van het origineel eene bij te
genoverstand gelijk en gelijkvormige kopie gemaakt met vetten inkt
of vet krijt geautographeerd
Yolgens de tweede wijze van bewerking snijdt of etst men in
den steen een negatief beeld van de kaart, door middel van zuren
of wel met een puntig geslepene diamant of stalen graveernaald
gelithographeerd
AUTOGRAPHIE.
a. Krijtdruk.
Hoewel het maken van Autographiën door toepasssing der krijt-
drukmethode op het Topographisch Bureau te Batavia tot de zeld
zaamheden behoort, zullen wij bij deze bewerking toch een oogen-
blik stilstaan, omdat in der tijd bij de reproductie van de door den
oud-chef van den Topographischen Dienst WF. Versteeg samen
gestelde Etappe-kaart van Java en Madoera de bergpartijen door
toepassing van de krijtdrukmethode werden aangebracht
De gepolijste oppervlakte van den lithographischen steen wordt
voor deze bewerking met fijn zilverzand of tot poeder gestampten
vuursteen ruw of korrelig geschuurd, totdat zij op matglas gelijkt.
Daarna wordt omgekeerd op den steen overgebracht (gedecalqueerd)
Het plan bestaat om de overzichtskaart van de residentie Madoera op de
schaal van 1100.000 langs dezen weg te reproduceeren.
