397
Behalve na aanvulling van het betrekkelijk geringe aantal berg-
vuurmonden, was dat doel hoofdzakelijk, om daar gebruikt te wor
den, waar de bergartillerie in uitwerking zou tekort schieten.
Zonder bijzondere hulpmiddelen zal de veldartillerie in een berg-
oorlog de infanterie niet overal kunnen volgen, maar hoever zij
het hierin wel kan brengen, is in dezen oorlog overtuigend ge
bleken.
Tengler geeft uit officieele bronnen nog de volgende aanhaling
„Terreinomstandigheden en bodemtoestand waren voor de zware
„batterijen de meest ongunstig denkbare, en stelden bewegelijkheid,
„manoeuvreervaardigheid en sterkte op de ernstigste proef.
„Straten en wegen, waar de voertuigen bij het passeeren bijna tot
„aan de assen in de modder zaktenbruggen, die slechts door het
„afnemen der affuiten konden worden overgegaandicht, laag weder-
standbiedend kreupelhout, waar doorheen de stukken in positie moes-
„ten worden gebracht; langdurige, bijwijlen buitengewone hellingen
„der wegen over het gebergte al deze hindernissen zijn overwon
nen, zonder dat eenig noemenswaardig ongeval zich bij manschappen,
„paarden of geschut heeft voorgedaan.
„Om de geschiktheid der artillerie op dit terrein geducht op de
„proef te stellen, en de artillerie zelve het beste begrip te geven,
„wat door haar gedaan kan worden, zijn in de maand October ge
combineerde oefeningen gehouden, waarbij hoofdzakelijk verrichtingen
„der artillerie zijn nagegaan, en haar meestal, wat het overwinnen
„van moeilijke terreinomstandigheden aangaat, een zware opdracht
was gedaan.
„De stukken moesten daarbij herhaaldelijk steile hellingen beklimmen,
„die slechts zigzagsgewijze met een voorspan van 10 paarden en
„met hulp van artilleristen en infanteristen konden worden opgereden.
„Zelfs de moeilijkste opdrachten zijn door de artillerie zonder
„dralen volbracht; een „flink batterij commandant" was er slechts
„voor noodig.
Ik geloof dat het genoeg is. Onze Indische veldartillerie zal overal,
waar zulks kan voorkomen, gaarne de bewijzen geven, dat ook zij,
wat bewegelijkheid en manoeuvreervaardigheid aangaat, zware proeven
kan doorstaan.
