30
papier niet eerder op den steen over te brengen, vóór en aleer het
door de hiervoren beschrevene bewerking gerekte papier zoodanig
gedroogd en gekrompen is, dat het de afmetingen der origineele kaart
heeft teruggekregen.
Tot dusverre is deze methode alleen bij de ver veel vuldiging van
zoogenaamde linéaire en zwarte (niet gewasschenkaarten mogelijk
gebleken. Proeven om de photo-autographie ook dienstig te maken
aan de reproductie van gewassclien kaarten met halve tinten) heb
ben, voor zoover bekend, nog niet tot een bevredigend resultaat
mogen leiden.
GRAVURE.
De teekeningen, welke door middel van plioto-autographie op li-
thographische steenen zijn overgebracht, zijn uit den aard der zaak
niet zeer fijn.
De daarvan genomen afdrukken kunnen evenwel alleszins voldoen
de worden geacht, wanneer het geldt de reproductie van kaarten,
waarop geene fijne areeeringen voorkomen.
Is dit laatste echter wel het geval en wenscht men dan fijnere en
beter bewerkte afdrukken van de kaart te vervaardigen, terwijl daar
bij bovendien over voldoenden tijd kan wordeu beschikt, dan worden
die kaarten langs zoogenaamden lithographischen tveg gereproduceerd,
en de teekeningen door middel eener calque en décalque, bij tegen
overstand gelijk en gelijkvormig met het origineel, op den lithogra
phischen steen overgebracht en vervolgens daarin gegraveerd.
Hiertoe worden deze steenen welke voor de hierbedoelde bewer
king van eene bijzonder harde soort moeten zijn vooraf met puim-
steent om zoo te zeggen spiegelglad geslepen en daarna bestreken
met eene verzuurde oplossing van Arabische gom in water, of wel
eene gewone gomoplossing, waarin eenig phosphor- of salpeterzuur is
Volgens deze methode zijn o. a. gereproduceerd alle détail-kaarten, vervaardigd
naar de brouillons, afkomstig van de opnemings-brigades, welke in de verschillende
residentiën van Java werkzaam geweest zijn. Ook de kaart van Groot-Atjehschaal
150.000, en alle Kaartjes van de hoofdplaatsen van reeds opgenomen gewesten zijn
langs dezen weg ver veel vuldigd.
