529
kaanschen burgeroorlog vinden wij reeds kleine afdeelingen, gewa
pend met het Winchester en Spencer, van welke systemen het
Winchester alleen op korten afstand eenigszins voldeed, doch bei
de stonden, zelfs op middelmatige afstanden, in ballistische eigenschap
pen zoodanig achter bij de reeds gebezigde getrokken geweren (Lo-
r enz Po de wills enz.), terwijl hunner samenstelling nog zoo vele
gebreken aankleefden, dat het niet te verwonderen is, dat zij als
oorlogswapen niet werden ingevoerd.
Alleen het kort daarop uitgevondene systeem Yet ter li maakte
eene uitzondering en werd door Zwitserland voor het geheele bonds-
leger aangenomen.
Alvorens even bij het V e 11 e r 1 i-geweer stil te staan, moet ik op
merken, dat het Zwitsersche bondsleger eene slechte eenheid van ver
gelijking is voor andere legers, wat oefening met vuurwapens betreft.
Men kan gerust aannemen, dat in Zwitserland elk soldaat nog ont
wikkeld en voldoende bekwaam is, 0111 met een' vuurwapen van mid
delmatig goede hoedanigheden nog goede resultaten te verkrijgen;
ju handen van uitstekende schutters worden de meer of miuder goede
hoedanigheden van vuurwapens bijzaken, die voor minder goede
schutters hoofdzaken zijn. De bekwaamheid der Zwitsers in schijf
schieten is* aangeboren en reeds van oudsher bekend. Bovendien
spruit zij voort uit de nationale opvoeding en de groote moeite, die
de regeering zich geeft, om het schieten aan te moedigen. Ieder
canton heeft verschillende schietvereenigingen en elke Zwitsersche boer
overtreft zonder veel moeite de beste schutters van andere legers.
Wat ballistische eigenschappen betreft, staat het Yet ter li-geweer
(repetitie) verre achter bij de achterlaadgeweren van alle Europeesche
legers; het heeft de minst bestreken baan; weinig indringingsver-
mogen; 'weinig aanvankelijke snelheid, enz. De patroon weegt 30.7
grammen. Het stelsel behoort tot de grendelsluitingen en is van
eene zoodanig samengestelde constructie, dat het in handen van onze
Infanterie, vooral van het niet-Europeesclie gedeelte, zelfs bij betere
hoedanigheden, een gebrekkig wapen zoude zijn.
Ik althans heb de overtuiging, dat het te velde, ook bij de Zwit
sers, zijne reputatie niet zoude maken.
Na de uitvinding der eerste systemen.van repeteergeweren, niet