43
„Het burgerlijk gezag is, met uitzondering van de in artikel 43 bedoel
de gevallen, en zoolang niet anders is bepaald, het hoogste."
Er bestaat nog eene (misschien méér dan een) Instructie voor den
Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indie. Deze is steeds ge
heim gehouden en niet, evenals het Eegeeringsreglementbij de
Wet vastgesteld. Uit een staatsrechtelijk oogpunt is dit zeker te
betreuren, omdat die instructie in vele opzichten kan woiden be
schouwd als eene aanvulling van het bedoelde reglement, dat aan
hetzelfde gebrek mank gaat van al zijne erkende en niet erkende
voorgangers, namelijk van reeds te veel eene Instructie voor den
Gouverneur-Generaal te zijn; eene aanvulling echter, die buiten de
kennis der Volksvertegenwoordiging is gehouden. Dat in deze aan
vulling ook van den staat van oorlog of beleg gesproken wordt, is
niet aan twijfel onderhevigwat kunnen wij natuurlijk niet mede-
deelen. In elk geval zou het wenschelijk zijn, dat in die instructie
eene bepaling voor het hier besproken geval werd gemaakt, in den
trant van het in het 1°, IYe gedeelte van ons opstel aangehaalde
wetsartikel uit het Engelsclie staatsrecht, dat de verhouding in tijd
van oorlog aangeeft tusschen de hoogste civiele en militaire autoriteit
in de kolonie, in dit geval den Gouverneur-Generaal en den Leger
commandant. Over die verhouding en de Instructie voor den Com
mandant van het Indische legerdie voor dit onderwerp buiten
beschouwing kunnen blijven, is reeds voldoende geschreven
maar zoolang art. 42 van het „Regeeringsreglement" blijft luiden:
„De Gouverneur-Generaal is opperbevelhebber van de in Nederlandsch-
Indië aanwezige landmacht," en art. 41„De Gouverneur-Generaal
is opperbevelhebber van de in Nederlandsch-Indië aanwezige zee
macht, enz.", kan men in de instructie voor den Indischen Leger
commandant de Engelsclie bepaling niet overnemen: „In the event
of the colony being invaded or assailed by a foreign enemy, and
becoming the scene of active military operations, he will assume
the entire military authority over the troops" (1868, 1873) of zoo-
als het in Britsch-Indie in 1824 was: „If howewer the colony should
be invaded or assailed by a foreign enemy and become the scene
Zie: „De Commandant ran het Indische leger", jaargang 1881, Indisch Mill-
tair Tijdschrift,
